اسفند در سال‌های دورتر، دست‌کم تا میانه دهه هشتاد، ماه انتشار ویژه‌نامه‌های نوروزی برای تعطیلات بود. ضمیمه‌های نوروزی چند صد صفحه‌ای که طرفداران بسیاری هم داشتند، اما حالا سال‌هاست که روزنامه‌های چاپی حتی ۲۴ صفحه هم نمی‌توانند منتشر کنند. روزنامه‌نگاران هر روز احضار، بازداشت یا تهدید می‌شوند و از آن سو مخاطبانشان هم دیگر چندان اعتمادی به رسانه‌هایشان ندارند. اسفند امسال هم از رسیدن بهار برای مطبوعات خبری نبود.
حمایت مدیران رسانه‌های داخلی از انتخابات: ۴۶۴ نفر از مدیران مسئول رسانه‌های داخلی در بیانیهای، مردم را به شرکت در انتخابات مجلس دعوت کردند. مدیران رسانه‌هایی مانند شرق، آرمان امروز، آفتاب یزد و مردمسالاری این بیانیه را امضا کرده‌اند. این بیانیه، انتقادهایی را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.
پیشنهاد تربیت خبرنگار در مسجدها: محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، از مساجد خواست برای گسترش راه‌های پیوند با مردم، خبرنگار تربیت کنند. وزیر ارشاد گفت: «بچه‌های ما در مسجد باید تربیت هنری و خبرنگاری ببینند. شبکه قدرتمندی از مردم را در شبکه‌های اجتماعی از بچه‌های مساجد ایجاد کنید.»
نقش «ایتا» در سیاست: انتخابات اخیر بهانه‌ای شد تا برخی تحلیلگران و کاربران شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان داخلی ایتا را بررسی کنند. برای نمونه، محمد رهبری، پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی نوشت ایتا می‌تواند افراط‌گرایی و دوقطبی‌های سیاسی را تشدید کند. به گفته یک کارشناس دیگر به نام علیرضا ملوندی، «بدنه اصلی، فراگیر و مستحکم حامی نظام را ایتایی‌ها تشکیل می‌دهند.»
حمله ببر به گزارشگر تلویزیون: براساس ویدیویی که منتشر شده، یک گزارشگر تلویزیون همراه متصدی باغ وحش صفادشت برای تهیه گزارش وارد قفسه ببرها می‌شود و در فاصله چند ثانیه، یکی از ببرها به او حمله می‌کند. متصدی باغ وحش اما جلوی ببر را می‌گیرد و گزارشگر نجات می‌یابد. بسیاری در شبکه‌های اجتماعی از «ناآگاهی» این دو انتقاد کردند.
کناره‌گیری پرحاشیه معاون سیاسی صداوسیما: پس از آنکه حمید رسایی در یک برنامه تلویزیونی، انتقاداتی را علیه محمدباقر قالیباف و رسانه‌هایی مانند تسنیم مطرح کرد، علیرضا خدابخشی، معاون سیاسی صداوسیما استعفا داد. ۱۹ اسفندماه خبرگزاری تسنیم از برکناری خدابخشی خبر داد اما ساعاتی بعد، خبرگزاری مهر متن استعفای او را منتشر کرد. با این حال، بسیاری از رسانه‌های داخلی نوشتند حضور حمید رسایی و سوال‌های مجری برنامه از مصادیق اختلاف‌افکنی مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی بوده و آقای خدابخشی به همین دلیل برکنار شده است.
کانال‌های تلویزیونی برای انتخابات: پیمان جبلی، رییس سازمان صداوسیما گفت با کار جهادی و بی‌سابقه، ۲۰۰ کانال تلویزیونی ۲۴ ساعته به مدت هفت روز در حوزه‌های انتخابیه فعال شد. به گفته او، دو هزار و ۵۰۰ نفر از نامزدها از این کانال‌های تبلیغاتی استفاده کردند.
کاهش اعتماد به رسانهها: پیمایش «ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان» که طبقه‌بندی محرمانه دارد و وب‌سایت «ایران‌وایر» بخش‌هایی از آن را منتشر کرده، می‌گوید اعتماد به منابع خبری، شامل روزنامه‌ها، سایت‌های خبری داخلی، صداوسیما، شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور، به نسبت پیمایش قبلی در سال ۱۳۹۴ کاهش یافته و بیشترین کاهش اعتماد مربوط به صدا و سیما بوده است. هنوز تمام بخش‌های این پیمایش منتشر نشده است.
مجری‌های خارجی صداوسیما: روزنامه فرهیختگان در گزارشی، مجری‌های خارجی ساکن ایران صداوسیما را معرفی کرد. براساس این گزارش، در حال حاضر، یک مجری لبنانی، یک مجری فلسطینی، یک مجری اهل سوریه، یک مبلغ آرژانتینی، مجری‌های افغانستانی و یک مجری آمریکایی در صداوسیما اجرا می‌کنند.
نفوذ اخبار جعلی هوش مصنوعی به صدا وسیما: خبرگزاری فرانسه در گزارشی درباره تهدید روزافزون خبرهای جعلی تولیدشده با هوش مصنوعی، به یک برنامه تلویزیونی صداوسیمای ایران اشاره کرد. در این گزارش آمده است که مجری یک برنامه تلویزیونی در ایران، بینندگان خود را به خواندن خبر جعلی «گلوبال ویلج اسپیس» تشویق می‌کند. منظور خبرگزاری فرانسه برنامه «پاورقی» است که مجری با استناد به خبر جعلی خودکشی روانپزشک نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را به سخره می‌گیرد.
فشار اطرافیان پهلوی بر خبرنگاران: پس از گفت‌‌وگوی مسیح علی‌نژاد درباره منشور مهسا و تشریح عملکرد رضا پهلوی در منشور همبستگی، سامان رسول‌پور «از حملات و فشارهای اطرافیان پهلوی به شکل مستقیم یا غیرمستقیم» بر خبرنگاران نوشت و از مدیران ایران‌اینترنشنال نیز دعوت کرد در این‌باره صحبت کنند.
«جای خالی» طنز مطبوعاتی: سعید ارکان‌زاده، روزنامهنگار، در شبکه اجتماعی ایکس افسوس خورد که طنزنویسی به اجبار در رسانه‌های چاپی حذف شده است. جلال سمیعی، روزنامهنگار و طنزنویس نیز در این باره نوشت: «آخرین سنگرهای طنز مطبوعاتی این سال‌ها فروریختند؛ ستون روزانه طنز احتمالا نداریم. ماهنامه سه‌نقطه این ماه تعطیل شد... فقط یک کهنه‌سرباز دوام آورده است؛ جواد علیزاده با ماهنامه‌ی طنز و کاریکاتور که از ١٣۶٩ منتشر می‌شود، اما مدت‌هاست روی دکه ندیده‌امش.»
شکایت محمد خاتمی از حسین شریعتمداری: محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری پیشین ایران از حسین شریعتمداری به دلیل سرمقاله‌اش در روزنامه کیهان شکایت کرد. آقای شریعتمداری در سرمقاله ۱۶ اسفندماه، محمد خاتمی را به دلیل شرکت نکردن در انتخابات به هم‌پیمانی با دشمنان تابلودار اسلام متهم کرد.
بهروز افخمی خبرنگاران را مقصر دانست: بهروز افخمی، کارگردان، خبرنگاران را مقصر خنده‌اش در صحنهٔ قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمد‌فر معرفی کرد. او در برنامه تلویزیونی «برمودا» گفت: «اول، خندیدم چون انگار حوصله خبرنگاران از چهار، پنج ساعت انتظار سر رفته بود... می‌خواستم با خنده‌ام بگویم ناراحت نباشید و می‌دانم حوصله‌تان سر رفته است... منتها یک جا هم از عصبانیت، خنده‌ام شدت گرفت چون سوالی که از من شد احمقانه به نظرم آمد و معلوم بود می‌خواهند از هر جوابی که بدهم سواستفاده بکنند. بنابراین با خنده‌ای که کاملا معلوم است از روی عصبانیت است [اینجا مجری می‌پرسد منظورتان این است که از سوال خبرنگاران رنجیدید؟] نسبت به آن خبرنگار عکس‌العمل نشان دادم که سعی می‌کرد از این قتل، فضایی برای تشنج سیاسی درست کند...»
آفکام، حق را به ایران‌اینترنشنال داد: شبکه ایران اینترنشنال خبر داد آفکام، نهاد ناظر بر رسانه‌های بریتانیا، شکایت این شبکه از تلویزیون الجزیره را وارد دانسته است. پس از اعدام محمد حسینی و محمد مهدی کرمی در دی‌ماه ۱۴۰۱، محمد مرندی، مشاور رسانهای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در یک برنامه الجزیره گفت که ایران‌اینترنشنال، مردم را به قتل نیروهای امنیتی تشویق می‌کند. شبکه ایران‌اینترنشنال همان زمان از الجزیره به دلیل سکوت مجری در مقابل سخنان «نادرست و آسیب‌زننده» مهمان شکایت کرد. حالا پس از یک سال، آفکام با وارد دانستن این شکایت، شیوه معرفی محمد مرندی در الجزیره به عنوان «تحلیلگر بی‌طرف» را نیز زیر سوال برد.
خوشحالی خبرنگار لبنانی از دریافت چفیه: بیسان طرف، خبرنگار لبنانی که برای پوشش انتخابات در ایران حضور داشت، چفیه‌ای را از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در حوزه رای‌گیری هدیه گرفت. او در یک برنامه تلویزیونی گفت: «من فریاد زدم که از لبنان هستم و شما را خیلی دوست داریم.»
توصیه سپاه به رسانهها: رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران، از رسانهها خواست «انتخابات را پایان‌یافته تلقی کنند». او گفت: «سرمایه‌های قبلی خود را تخریب نکنیم و چهره‌های جدید را تحویل بگیریم.»
ویدیوی اشتباهی سیل سیستان‌وبلوچستان: خبرگزاری میزان ۱۴ اسفندماه ویدیویی منتشر کرد که توضیحش چنین بود: «لحظه نجات شخصی در دشتیاری سیستان و بلوچستان که از سیل به بالای درختان پناه برده بود». کاربران شبکه‌های اجتماعی اما اعلام کردند ویدیو متعلق به سیل در امارات است. خبرگزاری میزان هم که فیلم را بازنشر کرده بود، آن را حذف کرد.
«بازداشت» نشردهندگان ویدئوی قم: ساعاتی پس از انتشار فیلم درگیری یک روحانی با یک زن در درمانگاهی در قم، رسانه‌های داخلی خبرهای متناقضی درباره بازداشت برخی افراد منتشر کردند. برای نمونه، کانال الفرقان مدعی شد زن حاضر در فیلم، مدیر و کارکنان درمانگاه بازداشت و مجوز درمانگاه نیز باطل شده است. اما دادستان قم تاکید کرد کسی در این پرونده دستگیر نشده و هیچ اقدام محدودکننده‌ای انجام نشده در حالی که معاون او گفت چهار نفر بازداشت شده‌اند. ویدیوی درگیری در درمانگاه قم را نخستین بار شبکه ایران‌اینترنشنال منتشر کرد.
صدور رای پرونده واژگونی اتوبوس خبرنگاران: پس از نزدیک به سه سال، رای پرونده واژگونی اتوبوس خبرنگاران صادر شد و مقام‌های سازمان محیط زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه که در این پرونده متهم بودند، تبرئه شدند. در این پرونده، راننده اتوبوس به ۶ ماه حبس و پرداخت دیه محکوم شد. اتوبوس حامل خبرنگاران تیرماه ۱۴۰۰ واژگون شد و دو خبرنگار به نامهای مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی در این حادثه کشته شدند.
جواب سربالای زاکانی به خبرنگار: علیرضا زاکانی، شهردار تهران در پاسخ به خبرنگاری که گفت «قرار بود کمر ترافیک را بشکنید، اما این روزها ما در ترافیک کمردرد می‌گیریم» با خنده گفت: «مشکل از کمر شماست.»
آزادی ابراهیم رشیدی (ساوالان) با قرار وثیقه: این روزنامهنگار و پژوهشگر، سوم اسفندماه و پس از ۵۴ روز بازداشت موقت، از زندان مشکین‌شهر آزاد شد. به گفته برادر این روزنامهنگار، ساوالان با سپردن وثیقه ۲۰۰ میلیون تومانی آزاد شده است.
آزادی مشروط روزنامهنگار مازندرانی: ارسلان رسولی عمارلویی، روزنامهنگار ساکن کلاردشت با رای زندان باز به طور مشروط از زندان آزاد شد. این روزنامهنگار باید روزانه خود را به زندان معرفی و در ساعات اداری در یک مزرعه ویژه زندانیان کار کند.
تعلیق مجازات سارا معصومی: سارا معصومی، روزنامهنگار، از تعلیق مجازات خود به مدت دو سال خبر داد و نوشت براساس حکم تجدیدنظر، مجازات ۶ ماه حبس و محرومیت از کار خبرنگاری به مدت ۲ سال تعلیق شده است.
مرخصی درمانی سعیده شفیعی: این روزنامهنگار ۱۲ اسفند ماه برای پیگیری درمان به طور موقت از زندان آزاد شد. خانم شفیعی ۲۸ آبان‌ماه برای تحمل ۳ سال و ۶ ماه حبس به زندان اوین رفت.
مرخصی نسیم سلطان‌بیگی از زندان: وکیل نسیم سلطان‌بیگی ۱۹ اسفند ماه خبر داد پرونده پزشکی این خبرنگار به کمیسیون پزشکی قانونی ارجاع داده شد و سپس با موافقت دادستان، او برای معالجه و درمان بیماری بعد از تحمل حدود ۴ ماه حبس، به مرخصی آمد.
حذف حکم حبس یک خبرنگار: حکم ۱۴ ماه حبس پویا دبیری‌مهر، خبرنگار اقتصادی در دادگاه تجدید نظر حذف و او به پرداخت ۳۰ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد. اقای دبیری‌مهر آبان‌ماه امسال با شکایت فردی در اتاق بازرگانی، به نشر اکاذیب و افترا محکوم شده بود.
از سرگیری فعالیت «فردای اقتصاد»: رسانه فردای اقتصاد پس از ۲۰ روز توقیف، فعالیت خود را پنجم اسفندماه، درحالی که دو نفر از کارکنانش، نیکان خبازی و علی تسنیمی، همچنان در بازداشت بودند از سر گرفت. نیکان خبازی ۱۴ اسفندماه آزاد شد، اما علی تسنیمی همچنان در بازداشت است.
جایزه «نهال فین‌تک» برای یک خبرنگار: مهرک محمودی، سردبیر ماهنامه پیوست، به عنوان زن تاثیرگذار جایزه نهال فین‌تک معرفی شد. در بخش رسانهها نیز جایزه به ماهنامه پیوست رسید. جایزه نهال فین‌تک، به برگزیدگان صنعت فین‌تک در ایران اهدا می‌شود.
جایزه برای داستان زندگی یک خانواده پرواز پی‌اس۷۵۲: گزارش حمید جعفری، خبرنگار آزاد، درباره بهشته رضاپور و کافه‌اش در ونکوور به عنوان داستان خبرساز سال ۲۰۲۳ شبکه ان‌سی‌ام کانادا انتخاب شد. بهشته رضاپور، مادر بهاره کرمی‌مقدم از کشته شدگان پرواز پی‌اس-۷۵۲ است که کافه بهار را به یاد دخترش در ونکوور می‌گرداند.
برگزاری جایزه روزنامه‌نگاری دیتا: مجله دقیقه نخستین دوره جایزه دیتاژورنالیسم را برگزار کرد. از میان ۴۲ مقاله، سه مقاله برای رتبه‌های دوم و سوم انتخاب شدند. موسسه دقیقه جایزه اول را به هیچ‌کدام از مقاله‌ها اهدا نکرد. می‌توانید متن کامل مقاله‌ها را در وب‌سایت دقیقه مشاهده کنید.
خبرنگار بی‌بی‌سی پس از ۵ سال در ایران: یکی از خبرنگاران بی‌بی‌سی به نام کارولین دیویس برای اولین بار از سال ۲۰۱۹ به منظور پوشش انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان در تهران حضور یافت. در همین رابطه ایران‌اینترنشنال نوشت به عقیده برخی کارکنان بی‌بی‌سی فارسی، اقدام بی‌بی‌سی جهانی حکومت ایران را برای اعمال فشار بر کارمندان بخش فارسی و خانواده‌هایشان در ایران جری‌تر می‌کند.
اینترنت و رسانهها
۲۰ میلیون دنبال‌کننده بی‌بی‌سی فارسی در اینستاگرام: شمار دنبال‌کننده‌های اینستاگرام بی‌بی‌سی فارسی در اسفندماه به ۲۰ میلیون رسید. بی‌بی‌سی فارسی بیشترین دنبال‌کننده را در میان رسانه‌های فارسی زبان دارد و تعداد فالوئرهای آن حدود ۷ میلیون کمتر از بی‌بی‌سی‌نیوز است.
مسدود شدن حساب‌های العالم: حساب‌های کاربری شبکه عربی زبان العالم، متعلق به جمهوری اسلامی، در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام، ایکس و یوتیوب مسدود شد. به گزارش برنا، شرکت متا، صفحه اینستاگرام این شبکه را به دلیل تصویری که حدود سه سال پیش از عماد مغنیه منتشر کرده بود، مسدود کرد. در این گزارش گفته شده با وجود درخواست‌های مکرر العالم، شرکت متا علامت نشان آبی را برای حساب کاربری العالم فعال نمی‌کند.
حذف نشان آبی روزنامه ایران: شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) نشان آبی روزنامه ایران را حذف کرد. به نوشته روزنامه ایران، ایکس، توضیحی درباره این اقدام ارائه نداده است. در هفته‌های گذشته، شماری از حساب‌های متعلق به حکومت جمهوری اسلامی در شبکه‌های اجتماعی حذف شده یا نشان آبی آنها برداشته شده است.
صفحه جدید اینستاگرام دفتر علی خامنه‌ای: دفتر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، اعلام کرد صفحه جدیدی را در اینستاگرام ایجاد کرده است. بنا بر اعلام دفتر خامنه‌ای، پس از بسته شدن صفحه پیشین وب‌سایت اعتراض رسمی خود را به متا ابلاغ کرد، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده است.
استفاده از فیلترشکن ممنوع شد: شورای عالی فضای مجازی در مصوبه‌ای جدید، استفاده از فیلترشکن را غیرقانونی اعلام کرد، مگر در مواردی که مجوز قانونی دریافت شود. در این مصوبه گفته شده که بخش خصوصی می‌تواند در این زمینه فعالیت کند، اما مشخص نیست به چه مواردی مجوز استفاده داده خواهد شد.
درخواست ایران از استارلینک برای قطع دستگاه‌هایش: براساس متنی که اتحادیه جهانی مخابرات منتشر کرده، ایران از استارلینک خواسته است که درصورت روشن شدن دستگاه‌هایش در ایران، سرویس‌دهی به آنها را قطع کند. ایران همچنین اشاره کرده که استارلینک به دو زبان فارسی و انگلیسی به کاربران خود در ایران هشدار می‌دهد. براساس تصویری که حکومت ایران ارائه کرده، در این پیام گفته می‌شود که نهادهای ناظر بر خدمات اینترنت ممکن است کاربر استارلینک را ردیابی کنند.
«سخت‌شدن» استفاده از فیلترشکن: در پی کاهش سرعت اینترنت در هفته‌های گذشته، حامد بیدی، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات به پایگاه انتخاب گفت نباید از دولت توقع داشت اینترنت بهتر شود. به گفته او، شاهد مواردی بسیار پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر از آنچه در چین روی می‌دهد بوده‌ایم و تلاش دولت این است که استفاده از اینترنت با وی‌پی‌ان را سخت کند.
محدودیت، ممنوعیت، محکومیت
گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل درباره رسانه: در بخش‌هایی از گزارش کمیته حقیقت‌یاب که ۱۸ اسفندماه منتشر شد، به فشارها بر روزنامه‌نگاران داخل و خارج از ایران اشاره شده است. کمیته حقیقت‌یاب می‌گوید بیش از ۱۰۰ روزنامهنگار و کارکنان رسانهها در اعتراض‌های ۱۴۰۱ بازداشت یا احضار شده‌اند. این گزارش همچنین به آزار، تهدید و ارعاب روزنامه‌نگاران شاغل در رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور اشاره می‌کند.
توصیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران به خبرنگاران: انجمن صنفی روزنامه‌نگاران به اعضایش اطلاع داد اگر به دلایل حرفه‌ای و شغلی، سروکارشان به دادگاه افتاد، پیش از دادگاه انجمن را در جریان بگذارند. انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران به تازگی تفاهم‌نامه‌ای را با اتحادیه سراسری وکلای دادگستری امضا کرده است که براساس آن، در صورت تشکیل پرونده قضایی، این اتحادیه وکیل رایگان در اختیار اعضای انجمن می‌گذارد.
بازداشت ۵۷ خبرنگار در پاییز ۱۴۰۱: شهرام رفیع‌زاده، روزنامهنگار، فهرستی از سندهای هک‌شده قوه قضاییه به دست گروه عدالت علی را در ایکس منتشر کرده که براساس آن، تنها در چهار ماه اول اعتراض‌های زن زندگی آزادی، ۵۷ خبرنگار و روزنامهنگار بازداشت شده‌اند. ۳۸ نفر از این خبرنگاران ساکن تهران و ۱۹ نفرْ ساکنِ شهرهای دیگر بوده‌اند.
محکومیت دوباره یک خبرنگار: سازمان دفاع از جریان آزاد اطلاعات خبر داد سلطانعلی عابدی، روزنامهنگار ساکن زاهدان، که در حال حاضر «زندانِ باز» را می‌گذارند در پرونده‌ای جدید و به صورت غیابی به ۹۱ روز حبس محکوم شده است. قرار است آقای عابدی مدت باقی‌مانده حبس خود را خارج از زندان بگذراند و هر روز صبح خود را به مقام‌های زندان زاهدان معرفی کند.
روح‌الله نخعی به زندان رفت: حکم ۲ سال حبس روح‌الله نخعی، خبرنگار دیپلماسی روزنامه هم‌میهن، اول اسفندماه اجرا شد. به نوشته هم‌میهن، با وجود آنکه حکم او در سال ۱۴۰۱ مشمول بخشنامه عفو رهبر شده بود، برای اجرای حکم به زندان اوین رفت.
محکومیت علی مصلحی به زندان: علی مصلحی، روزنامهنگار ساکن کاشان، در دو رای جداگانه به بیش از ۶ سال حبس محکوم شد. وکیل این روزنامهنگار نوشت دادگاه انقلاب کاشان، آقای مصلحی را به اتهام «توهین به رهبری» به ۱۵ ماه و یک روز حبس و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به هفت ماه و یک روز حبس محکوم کرده است. این رای به مدت ۵ سال تعلیق شده است. وکیل آقای مصلحی همچنین خبر داد این روزنامهنگار در دادگاه کیفری کاشان، به اتهام «توهین به مقدسات» به سه سال و یک ماه حبس و به اتهام «نشر اکاذیب» به یک سال و سه ماه حبس محکوم شده است. در مجموع، ۵۲ ماه از حکم‌های حبس آقای مصلحی، قابل اجراست.
بازداشت و تهدید تحریم‌کنندگان انتخابات: دو روز پیش از انتخابات، فرمانده انتظامی آذربایجان غربی تاکید کرد با هرگونه محتوای تنش‌زا در فضای مجازی درباره انتخابات برخورد قانونی می‌شود. به گفته او، در همین رابطه ۵۰ نفر از گردانندگان صفحه‌های مجازی در این استان دستگیر شدند. همچنین برخی رسانهها خبر دادند نهادهای امنیتی در تماس با شهروندان از آنها خواسته‌اند که مطالبشان درباره تحریم انتخابات را از صفحه‌های خود در شبکه‌های اجتماعی حذف کنند. مرکز سایبری سازمان اطلاعات فرماندهی انتظامی خراسان رضوی نیز اعلام کرد ۱۱ صفحه اینستاگرامی متخلف شناسایی و مسدود شده‌اند. براساس این خبر، صفحه‌های مذکور «اقدام به تشویش اذهان عمومی، تبلیغ علیه نظام و تحریم انتخابات» می‌کردند و با گردانندگان آنها برخورد قضایی شده است.
حبس برای دو فیلمبردار مسجد مکی: پایگاه خبری حال‌وش خبر داد عبدالنصیر شه‌بخش و اسامه شه‌بخش (نارویی)، فیلمبرداران مسجد مکی و از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های ۱۴۰۱ در زاهدان به یک سال حبس محکوم شده‌اند. حکم این دو که دی‌ماه در دادگاهی غیابی محکوم شدند، اول اسفند ماه تایید شد.
محاکمه غیابی روزنامه‌نگاران خارج از ایران: اسناد هک شده گروه عدالت علی از قوه قضاییه نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰، شمار زیادی از روزنامه‌نگاران شاغل در رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران غیابی محاکمه شده‌اند. براساس این اسناد، ۴۴ روزنامهنگار خارج از ایران به تبلیغ علیه نظام محکوم شده‌اند.
واکنش به محاکمه غیابی روزنامه‌نگاران ایرانی: اتحادیه ملی روزنامه‌نگاران بریتانیا در واکنش به محاکمه غیابی خبرنگاران خواستار اقدام علیه ایران شد. دبیرکل این اتحادیه نیز تاکید کرد اسناد افشاشده، شواهد بیشتری از «جنگ همه‌جانبه حکومت ایران علیه خبرنگاران» را نشان می‌دهد.
محکومیت یک روزنامهنگار با اتهام تخریب چهره مسئولان: کیمیا (زهرا) فتحی‌زاده، روزنامهنگار ساکن تهران به شش ماه حبس، ۱۰ میلیون تومان جزای نقدی و منع فعالیت روزنامه‌نگاری به مدت ۲ سال محکوم شده است. به گزارش هه‌نگاو، دادگاه کیفری شهرستان سیرجان در استان کرمان، خانم فتحی‌زاده را به نشر اکاذیب محکوم و مصادیق آن را «تخریب چهره مسئولان و نظام و برهم زدن امنیت روانی مردم در فضای مجازی» معرفی کرده است.
محکومیت چند روزنامهنگار برای یک توییت: مریم شکرانی و زینب رحیمی اعلام کردند به دلیل توییتی درباره آرمیتا گراوند محاکمه شده‌اند. به گفته خانم رحیمی، در ابتدا او به اتهام تبلیغ علیه نظام، نشر اکاذیب، انتشار عکس بدون حجاب و جریحه‌دار کردن عفت عمومی به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار و در نهایت در اتهام نشر اکاذیب به پرداخت جریمه نقدی محکوم شده است. خانم شکرانی نیز گفته به اتهام نشر اکاذیب در فضای مجازی به ۶ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شده است.
جریمه نقدی برای ماهنامه میدان آزادی: مدیرمسئول ماهنامه میدان آزادی به اتهام نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی به پرداخت ۲۰ میلیون تومانی جریمه محکوم شد. این روزنامهنگار در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، دلیل محکومیت خود را «افشای» حبسش در کنار توالت عنوان کرد.
محاکمه صبا آذربیک: صبا آذرپیک، روزنامهنگار، در دادگاه بدوی به سه سال حبس، جزای نقدی و منع دو سال فعالیت در شبکه‌های اجتماعی محکوم شد. خانم آذرپیک در پی شکایت چند نماینده مجلس و به اتهام نشر اکاذیب، افترا، هتک حیثیت و تهدید محاکمه شد.
محرومیت مهدی افشارنیک از حقوق خود در دومین ماه بازداشت: با گذشت ۵۰ روز از بازداشت مهدی افشارنیک، این روزنامهنگار اقتصادی همچنان از داشتن وکیل و ملاقات با خانواده محروم است. نزدیکان آقای افشارنیک در این مدت، بارها نگرانی خود را درباره وضعیت نامعلوم این خبرنگار ابراز کرده‌اند.
اخراج عکاس خبرگزاری ایرنا: حنا خلج، عکاس خبرگزاری ایرنا خبر داد که به دلیل انتشار تصاویری از یک تجمع اعتراضی، پس از چند هفته تعلیق، اخراج شده است. او ۲۲ بهمن‌ماه با انتشار تصویر تجمع اعتراضی روستاییان رشتقون مقابل مقامات، در اینستاگرام خود نوشت که صدای مردم در یک متری مسئولان شنیده نشد.
شکایت مقام‌ها و قطع آگهی یک روزنامه محلی: روزنامه بشارت یزد خبر داد در پی انتشار گزارش‌های انتقادی درباره طرح معدن مس شهرستان یزد، دادستان یزد و استانداری این استان از مدیرمسئول روزنامه شکایت کرده‌اند. مدیرمسئول این روزنامه همچنین در نامهای سرگشاده اعلام کرد مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی از دهم بهمن‌ماه، منبع درآمد و آگهی‌های این روزنامه را قطع کرده است. این روزنامه به همین دلیل، در روزهای گذشته تک‌برگی و آنلاین منتشر شده است. یکی از معاونان استانداری یزد، نیز در پاسخ به مدیرمسئول روزنامه بشارت یزد، او را به تشویش اذهان عمومی و انتقام‌جویی متهم کرد.
تغییر تیتر روزنامه هم‌میهن: محسن صالحی‌خواه، خبرنگار هم‌میهن خبر داد تیتر مطلب او درباره میزان مشارکت مردم در انتخابات از «اکثریت خاموش» به «حضور و غیاب» تغییر کرده است. به گفته میلاد علوی، روزنامهنگار شرق، پس از انتشار صفحه یک روزنامه در نیمه شب ۱۲ اسفندماه، شماری از کانال‌های تلگرامی تیتر را «زشت و نسنجیده» توصیف کردند و دقایقی بعد، صفحه جدید روزنامه هم‌میهن با تیتر جدید منتشر شد.
ممنوعیت خبررسانی درباره پاکبان کشته‌شده: چند روز پس از کشته شدن یک پاکبان در اتوبان نیایش، «دادبان» به نقل از چند روزنامهنگار داخل ایران گزارش کرد نهادهای امنیتی، اطلاع‌رسانی درباره این ماجرا را ممنوع کرده‌اند.
تعطیل شدن آفتاب یزد: مدیرمسئول روزنامه آفتاب یزد از تعطیلی این روزنامه خبر داد و گفت: «رسانه باید موثر باشد، وقتی با وجود هشدارها و گزارش‌هایی که برای مدیران و وزیران فرستادیم، پاسخی دریافت نکردیم یعنی موثر نبودیم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که روزنامه را تعطیل کنیم.»
روزنامه آفتاب یزد از سال ۱۳۷۹ آغاز به کار کرد و آخرین شمار آن، ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ منتشر شد.
حکم بازپرس به جای قاضی برای روزنامهنگار: امید فراغت، روزنامهنگار و فعال رسانهای به دلیل احتمال تکرار جرم و انتشار مطالب علیه نظام، به دو سال ممنوعیت از فعالیت در فضای مجازی محکوم شده است. این روزنامهنگار گفته حکم را نه قاضی، بلکه بازپرس پرونده قبل از دادگاه صادر کرده است.
محدودیت شورای شهر تهران برای رسانه‌های مستقل: به گزارش کانال تلگرامی باشگاه روزنامه‌نگاران ایران، شورای شهر تهران محدودیت‌هایی را برای حضور رسانه‌های مستقل در جلسه‌ها ایجاد کرده است. در تازه‌ترین مورد، درحالی که دوربین‌های صداوسیما و شهرداری روشن بودند، در صحن شورا دوربین رسانه اکو ایران را راه ندادند.
شکایت دولت از منتشرکنندگان خبر: دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت اعلام کرد دولت از عوامل انتشار «شایعه برکناری معاون اول رئیس‌جمهوری» در فضای مجازی شکایت کرده است. او یادآور شد شناسایی عقبه و ریشه‌های «فتنه‌گری»، مهم‌تر از برخورد با پیاده‌نظام است و اگر در این زمینه با قاطعیت عمل می‌شد، امروز با پیشروی «فتنه» مواجه نبودیم.
رسانه‌های افغانستان
نگرانی گزارشگران بدون مرز: سازمان گزارشگران بدون مرز درباره افزایش محدودیت‌های طالبان بر فعالیت رسانهها، به‌ویژه زنان هشدار داد. این سازمان در بیانیهای جدید گفت محدودیت‌های اعمال‌شده بر روزنامه‌نگاران، دستورات اقتدارگرایانه در مورد پوشش زنان روزنامهنگار، محدودیت دسترسی زنان به رسانهها و ممنوعیت تصویربرداری از طالبان، چشم‌انداز رسانهها را در افغانستان نابود کرده است.
گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان: مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش سالانه خود اعلام کرد وضعیت آزادی رسانهها و خبرنگاران در سال ۱۴۰۲ «رو به وخامت» بوده است. بر اساس این گزارش، اداره استخبارات و وزارت امر به معروف طالبان مستقیم و غیرمستقیم با بازداشت، تهدید و ترساندن خبرنگاران مسئول سرکوب رسانهها و آزادی بیان بوده‌اند.
ممنوعیت‌های جدید زنان در رسانه: وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان در دیدار با نمایندگان رسانهها هشدار داد اگر زنان، صورت خود را در تلویزیون و مصاحبه‌های تصویری نپوشانند، ممکن است طالبان، کار زنان در رسانهها را به طور کامل ممنوع کند. سخنگوی این وزارتخانه نیز به رسانهها توصیه کرد از مصاحبه با زنان افغان که صورتشان نمایان است، پرهیز کنند.
چند روز پیش از این، رسانه‌های افغانستان از ممنوعیت تماس تلفنی زنان با رادیو و تلویزیون در خوست خبر داده بودند. براساس نامهای که مرکز خبرنگاران افغانستان منتشر کرده، مقام‌های خوست گفته‌اند تماس‌های تلفنی زنان، جامعه را به سوی فساد اخلاقی می‌کشاند و خلاف موازین اسلامی نیز است.
بسته شدن دو رادیو در غزنی: شهرداری طالبان، دو رادیوی محلی را در غزنی به دلیل نداشتن جواز صنفی مسدود کرد. هرچند، در پی اعتراض مدیران این دو رسانه و پادرمیانی مقام‌ها، شهرداری به شکل مشروط به این دو رادیو اجازه فعالیت داد. براین اساس، مدیران این رسانهها باید ظرف یک هفته از شهرداری، جواز صنفی دریافت کنند؛ موضوعی که نگرانی مرکز خبرنگاران افغانستان را برانگیخت و آن را «فشار مضاعف» بر رسانهها توصیف کرد.
هشدار وزارت اطلاعات و فرهنگ به رسانهها: به گزارش خامه‌پرس، جلسه کمیسیون نظارت از تخطی رسانهها ۱۶ اسفند برگزار شد و سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ بار دیگر هشدار داد هیچ رسانهای در افغانستان حق ندارد خلاف شریعت اسلامی، منافع ملی و فرهنگی فعالیت کند.
بازگشت رادیو نسیم بعد از پنج ماه: رادیو نسیم ۱۲ اسفندماه و پس از ۵ ماه توقیف، فعالیت خود را در ولایت دایکندی از سر گرفت. سلطانعلی جوادی، مدیرمسئول پیشین این رادیو که همزمان با توقیف رادیو دستگیر شده بود، همچنان در زندان است.
برگزاری جشنواره رسانه برتر افغانستان: اتحادیه ژورنالیستان آزاد افغانستان با برگزاری جشنواره رسانه برتر، به برخی رسانهها برای «پوشش جامع» موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در سال ۱۴۰۲ جایزه داد. رئیس مرکز رسانه‌های امارت اسلامی در این مراسم گفت کمیسیونی برای دعوت از خبرنگاران افغان خارج از کشور تشکیل خواهد شد. این جشنواره اما انتقادهایی را برانگیخت. برای نمونه، حرکت دادخواهی خبرنگاران افغانستان، آن را «نمایشی» خواند و گفت اتحادیه خبرنگاران آزاد افغانستان با برگزاری جشنواره، آن هم در یک مکان پرهزینه، «پول خبرنگاران مظلوم» را هدر داده است.
نشست سازمان ملل درباره خبرنگاران زن: نشست یک روزه سازمان ملل متحد درباره وضعیت خبرنگاران زن افغانستان ۲۲ اسفندماه در نیویورک برگزار شد و زنان روزنامهنگار افغانستان درباره وضعیت دشوار خبرنگاران زن در حاکمیت طالبان سخن گفتند. فرحناز فروتن، روزنامهنگار شناخته‌شده افغانستان گفت حالا بیش از هر زمان دیگر باید بر نقش معنادار، تصمیم‌گیرنده و رهبری‌کننده زنان در رسانه‌های داخل و خارج از افغانستان تاکید کرد.
نامه خبرنگاران در تبعید به سازمان ملل: شماری از خبرنگاران در تبعید در نامهای از سازمان ملل خواستند مقام‌ها و نهادهای طالبان را به دلیل نقض آزادی بیان در افغانستان تحریم کند. در این نامه از گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور افغانستان خواسته شده گزارش ویژه‌ای در مورد وضعیت رسانهها در این کشور تهیه کند.
آموزش تلویزیونی دختران: آکادمی آنلاین بیگم از راه‌اندازی یک تلویزیون با هدف آموزش دختران افغانستانی خبر داد. تلویزیون بیگم هشت مارس آغاز به کار کرد و به گفته مسئولان آن، فعالیتش ۲۴ ساعته خواهد بود. حمیده امان، بنیانگذار این رسانه نیز گفته که دانش‌آموزان می‌توانند از مقطع هفتم تا دوازدهم را در تلویزیون بیگم مشاهده کنند.
مریم امان، در فهرست زنان الهام‌بخش بی‌بی‌سی: مریم امان، تهیه‌کننده برنامه آموزشی «درس» به عنوان یکی از زنان الهام‌بخش سرویس جهانی بی‌بی‌سی در سال ۲۰۲۴ معرفی شد. برنامه آموزشی «درس» برای کودکان ۱۱ تا ۱۶ ساله است و از پلتفرم‌های بی‌بی‌سی فارسی به زبان‌های فارسی و پشتو پخش می‌شود.
تجمع خبرنگاران افغان مقیم ایران: شماری از خبرنگاران افغان مقیم ایران در نشستی که ۱۸ اسفند در تهران برگزار شد، خواستار کمک فوری سازمان‌های بین‌المللی شدند. آنها در ویدیویی که برای رسانهها فرستاده‌اند، گفتند خبرنگاران افغان در سه سال گذشته در برزخ بی‌سرنوشتی و وضعیت دشوار به سر برده‌اند.
گزارش‌های خبرساز
نازنین افتخار، خبرنگار «پیام ما» در گزارش «قتل بی‌صدایان» قتل کودکان معلول به دست خانواده‌هاشان را بررسی کرده است. براساس این گزارش، هزینه‌های سنگین نگهداری از معلولان و نبود قانون حمایت از آنها از دلایل اصلی قتل کودکان معلول است.
گزارش محمد باقرزاده، خبرنگار اعتماد با نام «ریزش جوانه‌ها در دیار بلوط‌های هزارساله» در سالنامه اعتماد، خودکشی بی‌سابقه کودکان و زنان در مناطق زاگرس‌نشین را روایت می‌کرد.
بهاره شبانکارئیان، خبرنگار اعتماد در گزارش «مقتول شب‌ها در کانکس شهرداری می‌خوابید» زندگی الیاس محمدی، پاکبان کشته شده را روایت کرده است: «چند روز بعد از اينكه الياس به قتل رسيد برادرش جنازه او را از پزشکی قانونی تحويل گرفت تا به كشور خودشان برای خاکسپاری ببرد.» در پایین این گزارش، اعتماد توضیح داده بود که از ابتدا پیگیر ماجرای کشته شدن جوان پاکبان بوده اما این گزارش «بنا به دلايلی با تاخير منتشر شده است.»
سیل سیستان و بلوچستان، موضوع داغ گزارش‌های رسانهها در اسفندماه بود. برای نمونه، نسترن فرخه، خبرنگار شرق در گزارش «هجوم بیماری‌های زنانه با سیل سیستان و بلوچستان» نوشت «بیشتر زنان سیل‌زده در حال حاضر به سوزش ادرار و بیماری‌های قارچی مبتلا شده و بسیاری از کودکان و بزرگسالان هم دچار زخم‌های پوستی شده‌اند.»
ساجده عرب‌سرخی، خبرنگار امتداد نیز با سفر به مناطق سیل‌زده، در سلسله‌گزارش‌های ویدیویی، وضعیت دشوار مردم را روایت کرد. او نوشت: «هلال احمر نیکشهر، اصلا ماشینی ندارد و از اداره‌ها خواسته خودشان بیایند و اگر چیزی لازم دارند از مرکز دپو بردارند. حال آنکه راه‌ها بسته و کلا تردد امکان‌پذیر نبود.»
سارا سبزی، خبرنگار هم‌میهن در گزارش «تهدید، اخطار و پلمب» از محدودیت‌های جدید برای فعالیت کافهها و کافههایبازی شهر تهران نوشت. مردی که کافه‌اش از ابتدای امسال شش‌بار پلمب شده، در این گزارش می‌گوید: «کافه در شرایطی ۶۰ روز پلمب شد که باید مالیات و اجاره این مدت را پرداخت کنیم. در این وضعیت تعداد مهمان‌ها هم خیلی کمتر می‌شود و آنها را از دست می‌دهیم.»
فاطمه نصیری، خبرنگار دنیای اقتصاد در «ضربه فقر به تحصیل» گزارش داد نرخ ترک تحصیل در نیم دهه اخیر به بیشترین میزان رسیده است. در بخشی از گزارش آمده که در سال‌های اخیر ناموفق بودن برخی از جوانان تحصیل‌کرده از داشتن شغل، باعث شده به این نتیجه برسند که «فعالیت در بازار کار به جای ادامه‌تحصیل انتخاب بهتری است.»
سلسله گزارش‌های احسان امید با نام «قصه روزان ابری» در اطلاعات روز، داستان‌های دخترانی را روایت کرده که به‌دستور طالبان از آموزش محروم شدند. مژگان، یکی از این دختران گفته است: «با آمدن طالبان، من و خواهرم هم از مکتب و هم از کارکردن در کارگاه خیاطی محروم شدیم. این تلخ‌ترین روز زندگی‌ام بود. روزی بود که آرزوهایم دفن‌خاک شد. دیگر نه کار توانستم و نه درس خواندم. اکنون زندگی‌ام در نگرانی و ناامیدی سپری می‌شود.»
آوینا خراسانی، خبرنگار روزنامه ۸صبح در «زنان روستایی درباره سیاست چه فکر می‌کنند؟» از وضعیت این زنان گزارش داده است. یکی از زنان روستایی در گزارش گفته است: «ما خودمان به خاطر جنگ و در‌به‌دری عمرمان هدر رفت و نتوانستیم درس بخوانیم. مکتب بود، معلم نداشت؛ سنگر جنگ بود. فکر می‌کردیم حال آرامی شد (با آمدن طالبان) و مکاتب باز می‌شود و حد‌اقل دختران ما می‌توانند درس بخوانند، اما وضعیت ما بدتر شد.»
گزارش افغان‌ویتنس با عنوان «افزایش خودکشی زنان مرتبط با ازدواج‌های اجباری، خشونت طالبان و دستگیری‌ها» می‌گوید در دو سال گذشته، دست‌کم ۱۹۵ زن خودکشی کرده‌اند که خشونت خانگی، ازدواج‌های اجباری، خشونت‌های مرتبط با طالبان شامل تجاوز، بازداشت و محدودیت‌های اعمال‌شده به دست طالبان از دلایل آن به شمار می‌رود.
