همزمان با فشار فزاینده حکومت ایران بر خبرنگاران، یک روحانی نزدیک به طالبان افغانستان هم خواستار برخورد با خبرنگارانی شد که در ایران از طالبان انتقاد می‌کنند. از آن طرف رئیس قوه قضاییه ایران برای افشاگرانِ فسادْ خط و نشان کشید. رئیس جهاد کشاورزی استان گلستان از سوال دوباره خبرنگار خوشش نیامد و جلوی دوربین قهر کرد؛ و عده دیگری از خبرنگاران در تهران و شهرهای دیگر به پشت میله‌های زندان رفتند. درست در همین روزها، یکی از معدود صداهایی که از داخل ایران در حمایت از رسانه‌ها شنیده شد، صدای نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل بود که گفت «رسانه‌ها مهم‌ترین متحد ما علیه حکومت خودکامه جمهوری اسلامی هستند.»
در پایان گزارش مرور وقایع رسانهای آذرماه، گزارش‌های خبرساز ماه را معرفی می‌کنیم.
قهر رئیس جهاد کشاورزی گلستان جلوی دوربین: محمد برزعلی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان مقابل دوربین خبرنگار، میکروفن را رها کرد و رفت. در میانه مصاحبه خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان صدا و سیما به آقای برزعلی گفت: «سوال بنده را جواب ندادید، پرسیدم این کود سیاه که الان مورد نیاز است و در بخش دولتی موجود نیست، در بازار آزاد به وفور هست، این از کجا می‌آید؟» پس از این سوال، رئیس جهاد کشاورزی استان گلستان میکروفن را از روی یقه‌اش برداشت و محل گفت‌وگو را ترک کرد. آقای برزعلی در توضیح این رفتار خود به خبرگزاری فارس گفت از آنجا که سوال تکراری بود، دیگر نیازی به پاسخ مجدد نبود و گفت‌وگو ادامه پیدا نکرد.
دعوت از خبرنگاران برای بررسی آلودگی: با بالا گرفتن موضوع مازوت‌سوزی در نیروگاه بعثت تهران، تسنیم خبر داد شماری از خبرنگاران با هدف «نظارت میدانی» از این نیروگاه بازدید کردند. به نوشته تسنیم، این نخستین بار بود که خبرنگاران، آلایندگی یک واحد صنعتی را بررسی می‌کردند. تسنیم نوشت خبرنگاران ردی از مازوت‌سوزی نیافتند.
پیشنهاد یک نماینده مجلس برای درآمدزایی بیشتر از فیلترینگ: الله‌وردی دهقانی، نماینده مجلس از وزارت ارتباطات انتقاد کرده که چرا با واسطه فیلترینگ را می‌فروشد. او برای کسب درآمد بیشتر دولت از چرخه ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومانی فیلترینگ پیشنهاد داد: «وزارت ارتباطات خودش بدون واسطه به مردم فیلترشکن بفروشد نه با واسطه.»
«در شبکه‌های اجتماعی فیلترینگی نداریم»: محمد مهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد نهم آذرماه گفت ما در شبکه‌های اجتماعی فیلترینگ نداریم و اگر شبکه‌های اجتماعی خارجی در ایران نمایندگی رسمی داشته باشند، اجازه کار خواهند داشت. به گفته وزیر ارشاد، دولت جمهوری اسلامی اعلام کرده است هر کدام از این شبکه‌ها، سکوها یا پلتفرم‌ها اگر نماینده‌ای در ایران داشته باشند فضای کاری برایشان باز خواهد شد. او تاکید کرده است در این زمینه هم فرقی نمی‌کند که این سرویس اینستاگرام باشد یا واتس‌اپ.
بیمه اجباری اهالی هنر و رسانه: در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه، نمایندگان مجلس، وزارت ارشاد و صدا و سیما را مکلف کردند اهالی فرهنگ، هنر و رسانه را بیمه کند. این دو نهاد موظف شده‌اند بیمه تامین اجتماعی شامل خدمات درمانی و بازنشستگی را برای اهالی هنر و رسانه تامین کنند.
درخواست برخورد با فیک‌نیوزها: شماری از خبرنگاران و منتقدان سینمایی در انتقاد از «انحراف» جریان رسانه در حوزه سینما، درخواست «برخورد قاطع» با فیک‌نیوزها را مطرح کردند. نویسندگان این بیانیه، کانال‌های تلگرامی را «باج‌نیوزها»یی معرفی کردند که «تهمت‌های غیر قابل اثبات و لقب‌های ناپسند» برای اشخاص حقیقی و حقوقی به کار می‌برند. براساس این بیانیه «تعداد اندکی از مدیران و فعالان سینما هم به بدترین شکل ممکن از این کانال‌ها استفاده می‌کنند. آنها با حمایت مالی از به وجود‌آورندگان این کانال‌ها، محتوای مورد نظر خود را در این فضا منتشر می‌کنند.»
شکایت از گزارش میگوهای «آلوده»: روزنامه پیام ما در گزارشی به قلم ستاره حجتی خبر داد که میگوهای صادراتی استان بوشهر به دلیل آلوده شدن به فاضلاب شهری برگشت می‌خورند. اما سازمان شیلات کشور این موضوع را رد کرد. رییس سازمان شیلات ایران گفت به دلیل «نشر اکاذیب» از روزنامه پیام ما شکایت کرده است. به گفته او، چنین خبرهایی «اقدامات جریان نفوذ است که می‌خواهند به تولید ملی ضربه وارد کنند.»
واکنش‌ها به تیتر «عزیزم شالت...»: روزنامه همشهری اول آذر ماه گزارشی با نام «عزیزم شالت...» در صفحه اول منتشر کرد که طی آن حجاب‌بان‌های مترو و چهارراه ولی‌عصر تهران را به عنوان «گروه‌های مردمی» معرفی و اقداماتشان را «تذکرهای صمیمانه و مودبانه» توصیف کرده بود. این گزارش، واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت و بسیاری از روزنامه‌نگاران در صفحات شخصی‌شان از این گزارش نوشتند و شماری آن را «سفیدشویی خشونت علیه زنان» توصیف کردند. سارا معصومی، روزنامه‌نگار، نیز در صفحه ایکس خود نوشت: «اگر در این سال‌ها یک گشت هم برای مسئولان از خرد تا کلان گذاشته بودید... حال و روز امروز ایران این نبود.»
توصیه خامنه‌ای به بسیجی‌ها در اینترنت: علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با گروهی از بسیجی‌ها به آنها توصیه کرد در فضای مجازی به هم نپرند و «دوقطبی‌‌سازی کاذب» نکنند. او که از «بعضی اظهارات» ابراز ناراحتی می‌کرد، گفت: «سر یک چیز بی‌خود این به اون می‌پرد، اون به این می‌پرد، پرهیز کنید؛ شما که بسیجی هستید، نکنید.»
آموزش روزنامه‌نگاری در شرق: روزنامه شرق نخستین دوره آموزشی مدرسه کاربردی علوم ارتباطات را برگزار می‌کند. هادی خانیکی، حسن نمکدوست، شهرزاد همتی و حسین دهباشی از اعضای هیات علمی این مدرسه هستند؛ دوره اول مدرسه شرق از اول دی ماه آغاز شد.
بودجه برای ارتقای فرهنگ اسلامی: براساس لایحه بودجه ۱۴۰۳، شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت موظف هستند یک درصد از بودجه خود را برای تولیدات فرهنگی درباره سواد رسانهای، جوانی جمعیت و موضوعات قرآنی صرف کنند. هدف از این کار «ارتقای اخلاق و فرهنگ اسلامی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت» اعلام شده است؛ قانون بودجه ۱۴۰۲ نیز تبصره‌ای با همین عنوان داشت.
توقیف اینستاگرام یک بازیگر و همسر یک فوتبالیست: اینستاگرام مریم معصومی، بازیگر تلویزیون و ستاره معصومی، همسر مهدی قائدی، فوتبالیست، به دستور یک مقام قضایی توقیف شد. در اینستاگرام این دو، عکسی با این نوشته منتشر شده است: «این پیج به دستور مقام محترم قضایی توسط پلیس امنیت عمومی توقیف گردید.» خبرگزاری فارس، دلیل توقیف صفحه مریم معصومی را «استفاده از تصاویری با پوشش نا‌متعارف» عنوان کرد.
اعتراض یک کاسب تالش به بی‌توجهی خبرنگاران: یک کاسب تالش در اعتراض به تخریب دکه‌اش در بام سبز ماسال و بی‌توجهی مسئولان و خبرنگاران شهر به وضعیتش گفت: «خبرنگاران چرا هستند پس؟ چاپلوسی کنند؟»
اعتراض خانواده‌های دادخواه به «تبعیض رسانهای»: پس از اجرای حکم اعدام هانی شهبازی از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های ۱۳۹۸، شماری از خانواده‌های دادخواه به «تبعیض» در پوشش خبرهای زندانیان اعتراض کردند. فاطمه حیدری، خواهر جواد حیدری از کشته‌شدگان اعتراض‌های سال ۱۴۰۱، در رشته‌توییتی از «سکوت مرگبار خبری» انتقاد کرد و نوشت: «در آذر ۹۸ خبری در فضای مجازی منتشر شد که می‌گفت شخصی که در این ویدیوی معروف در شادگان، به روی زمین افتاده و مامور جمهوری‌اسلامی به او شلیک می‌کند، هانی شهبازی نام داشته و کشته شده است. هانی شهبازی اما تمامی این سال‌ها در حبس و بازداشت بوده است، بدون آنکه کسی از او خبری داشته باشد.» بسیاری با اشاره به این موضوع نوشتند که رسانه‌ها خبرهای مربوط به این زندانی سیاسی عرب را راستی‌آزمایی نکردند. در موردی دیگر، فرهاد محمودی، برادر فریدون محمودی از کشته‌شدگان شهریور ۱۴۰۱ در حساب ایکس خود نوشت: «همیشه من خودم ترس اینو داشتم در مورد تبعیض بنویسم که نکنه بهم حمله بشه، تبعیضی که رسانه‌ها و خبرنگارا بین خانواده‌های دادخواه، کُشته‌شدگان و زندانی‌ها قائل میشن.» سعید افکاری، برادر نوید افکاری هم «رفتار تبعیض‌آمیز رسانه‌ها» را غیرقابل توجیه خواند.
پوشش پرونده فساد چای دبش : روزنامه اعتماد دوازدهم آذرماه با تیتر اول یک فساد «دبش»، جزيیات پرونده فساد ۳ میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلاری واردات چای موسوم به «چای دبش» را افشا کرد. این خبر در روزنامه‌های دیگر نیز بازتاب گسترده‌ای داشت و حتی روزنامه جوان با تیتر اول «چای کهنه‌دم ۳ میلیارد دلاری» از دولت انتقاد کرد. روزنامه کیهان اما افشای این فساد را نشانه «برخورد قاطع دولت» دانست.
اعتماد‌آنلاین در اینفوگرافی به بررسی بزرگ‌ترین فسادهای مالی کشف‌شده پرداخت و تخمین زد مبلغ فساد چای دبش به تومان حدود ۱۴۰ هزار میلیارد باشد. در همین رابطه، پایگاه خبری گیل‌خبر مدعی شد که در سال ۱۳۹۹ برای اولین بار در کشور، تخلف این شرکت را در «تولید و عرضه چای غیرقابل استفاده در کارخانه رانکوه املش» افشا کرده است.
خط قرمزهای رییس قوه قضاییه برای اخبار فساد: غلامحسن محسنی‌اژه‌ای به طور تلویحی خط قرمزهایی را برای پوشش خبرهای فساد تعیین کرد. رییس قوه قضاییه گفت فردی که فسادی را کشف می‌کند، به جای درز آن به رسانه‌ها باید به مرجع مربوط مراجعه کند. او گفت: «آیا یک فرد اجازه دارد خبر خود ناظر بر کشف فساد را به رسانه‌ها درز دهد یا اینکه باید به مرجع مربوطه مراجعه کند؟ اگر این فرد، خبر صحیحی را به مرجع مربوطه داد، قطعا باید از او حمایت مالی و معنوی شود، اما اگر به‌عنوان مبارزه با فساد، خبر کذب و ناروایی را منتشر کرد و موضوع خلاف واقعی را به کسی یا نهادی نسبت داد، آیا باید از او به‌عنوان مشارکت‌کننده در امر مبارزه با فساد، حمایت کرد؟»
فیلترشدن آهنگ ساسی‌مانکن: انتشار آهنگ جدید ساسی مانکن با نام «برادران لیلا» حاشیه‌های پرشماری را آفرید. در یک نمونه، بسیاری از سایت‌های داخل ایران که این آهنگ را منتشر کردند، فیلتر شده یا از دسترس خارج شدند. سایتهایی مثل «شما نیوز»، «برترین‌ها»، «عرشه آنلاین» و «خبر گردون» از جمله سایتهایی هستند که به خاطر بازنشر یا انتشار بخش کوتاهی از موزیک‌ویدیوی ساسی‌مانکن فیلتر شدند.
در موردی دیگر، مشرق‌نیوز خبر داد که مدیرعامل پیام‌رسان سروش به اتهام فراهم کردن بستر انتشار محتوای غیراخلاقی در فضای مجازی بازداشت شده است. به نوشته مشرق‌نیوز، او به تذکرها و مکاتبه‌های نهادی نظارتی و قضایی در این زمینه توجهی نکرده بود. براساس تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، اپلیکیشن رادیو جوان که اسپانسر آهنگ جدید ساسی‌مانکن است، در پیام‌رسان سروش در دسترس بود.
بازداشت ۱۲ نفر به دلیل انتشار فیلم رقص در رشت: بازتاب گسترده رقص و شادی در بازار ماهی‌فروشان و پیاده‌راه رشت در آذرماه امسال، به مذاق مقامات این شهر خوش نیامد و جانشین فرمانده انتظامی گیلان خبر داد که به دلیل «جریحه دار کردن عفت عمومی» ۱۲ نفر از گردانندگان صفحه‌های اینستاگرامی شناسایی و بازداشت شدند. به گفته او، ۹ صفحه مجازی منتشر کننده «محتوای هنجارشکنانه» نیز از محتوای «غیرقانونی» حذف شدند. حساب اینستاگرام صادق بوقی، مردی که ویدیوهای رقص و آوازش محبوبیت پرشماری داشت نیز توقیف شد. این خبر، واکنش کاربران فضای مجازی را در سرتاسر جهان برانگیخت و ویدیوهای بسیاری با یکی از آوازهای صادق بوقی در فضای مجازی منتشر شد. درنهایت، مقام‌های قضایی استان گیلان بازداشت صادق بوقی و برخورد با او را تکذیب کردند. موضوع صادق بوقی در روزنامه‌های ایران نیز پوشش گسترده‌ای داشت و حتی روزنامه سازندگی، تیتر نخست ۲۱ آذرماه را به این شهروند اختصاص داد.
شرط مدیر شبکه سه برای سلبریتی‌ها: علی فروغی، مدیر شبکه سه تلویزیون دولتی ایران در نشست «رسانه و سلبریتی‌ها» گفت: «۵ درصد از چهره‌های معروف جامعه در اغتشاشات پارسال با رسانه‌های معاند همراهی کردند و سیاست قاطع ما این است آن‌هایی که در فتنه علیه نظام محکم عمل کردند جایی در رسانه ملی ندارند، مگر اینکه از رفتار و کردارشان ابراز پشیمانی کنند.» او با تاکید بر «مرجعیت و محبوبیت» برخی سلبریتی‌ها گفت «آغوش صدا و سیما برای تمام هنرمندانی که می‌خواهند برای مردم و نظام کار کنند باز است و ممنوعیتی وجود ندارد.»
بیهوشی مجری شبکه گلستان: وحید حسین‌زاده، مجری شبکه گلستان هنگام اجرای برنامه «شب‌های هیرکان» بیهوش شد. روابط عمومی صداوسیمای استان گلستان، دلیل بیهوشی این مجری را «افت قند» اعلام کرد.
تغییرات «امیدوار‌کننده» در اینستاگرام: براساس یک پژوهش که ابوالفضل حاجی‌زادگان، پژوهشگر اجتماعی انجام داده، علی‌رغم محدویت‌های بی‌سابقه بر اینستاگرام در فاصله پاییز ۱۴۰۱ تا پاییز ۱۴۰۲، تعداد صفحه‌های پرمخاطب در این پلتفرم ۲۱ درصد افزایش یافته است. همچنین این پژوهش می‌گوید کاربران ایرانی اینستاگرام، به صفحه‌های پرمخاطب برانداز و تحول‌خواه اقبال بیشتری نشان داده‌اند. توزیع جنسیتی صاحبان صفحه‌های پرمخاطب در سال‌های گذشته نیز متوازن‌تر شده است. موارد دیگری مانند میدان‌های اینستاگرام، مرجعیت در اینستاگرام و پرمخاطب‌ترین صفحه‌ها نیز در این پژوهش بررسی شده است.
هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند: هفتمین دوره جشنواره تلویزیونی مستند در آذرماه برگزار شد و در بخش مستندنگاری، لیلا مرگن، روزنامه‌نگار شرق برای گزارش «چهل بازه نخستین رودخانه خصوصی کشور می‌شود؟» به عنوان نفر اول انتخاب شد. راضیه عباسی برای گزارش «چای غم پهلو» در نشریه شالیزار در رتبه دوم و حنان سالمی، خبرنگار فارس نیز برای گزارش «چادر سیاهم کفنت شد، حلالم کن» در جایگاه سوم قرار گرفت.
انتشار آرشیو کامل «دنیای سخن»: شاهرخ تویسرکانی، سردبیر ماهنامه قدیمی «دنیای سخن» آرشیو کامل این مجله را رایگان در سایت دنیای سخن منتشر کرده است. ماهنامه فرهنگی و هنری «دنیای سخن» از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۰ در تهران منتشر می‌شد.
پیام نرگس محمدی درباره رسانه‌ها: نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح در پیامی که از اوین برای بنیاد نوبل فرستاد، نوشت «رسانه‌ها مهم‌ترین متحد ما علیه حکومت خودکامه جمهوری اسلامی هستند.» او همچنین از نیلوفر حامدی، الهه محمدی، ویدا رحمانی، سعیده شفیعی و نسیم سلطان بیگی، روزنامه‌نگاران بازداشتی، یاد کرد و گفت در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی بیش از ۱۰۰ روزنامه‌نگار بازداشت شدند. در بخش دیگری از پیام خانم محمدی آمده است: «همراهی افکار عمومی جهان از طریق «رسانه‌های» معتبر جهانی بی‌تردید اثرات جدی در تداوم و تقویت جنبش دموکراتیک مردم ایران خواهد داشت.»
رشته روزنامه‌نگاری در دبیرستان: وزیر آموزش و پرورش در یک برنامه تلویزیونی گفت: «هر کجا از ما رشته می‌خواهند به سرعت ایجاد می‌کنیم. برای مثال؛ رشته روزنامه‌نگاری را می‌خواهند و اشکالی هم ندارد.» به گفته او، در حال حاضر ۶۵۰۰ دانش‌آموز‌ـ خبرنگار با خبرگزاری پانا همکاری می‌کنند.
روایت یک عکاس از پرتاب سنگ در ورزشگاه: امیرعباس قاسمی، عکاس و مستند‌ساز در صفحه ایکس خود نوشت در جریان بازی استقلال و پرسپولیس، یک سنگ به گردن او اصابت کرده و پس از اعتراض، بطری عرق نعنا به سمتش پرت شده است.
جایگاه سرعت اینترنت ایران در جهان: براساس آخرین گزارش اسپید‌تست که رده‌بندی کشورهای جهان بر اساس سرعت اینترنت ثابت و همراه را منتشر می‌کند، ایران برای اینترنت ثابت در رده ۱۵۴ و برای اینترنت همراه در رده ۷۵ قرار دارد. جایگاه ایران برای اینترنت ثابت نسبت به سال گذشته یک پله سقوط کرده است.
تخریب سنگ قبر خانواده نیستانی: بابک غفوری‌آذر، روزنامه‌نگار، از رنگ‌پاشی روی سنگ قبر منوچهر نیستانی، شاعر معاصر و آذردخت کشاورز خبر داد. منوچهر نیستانی شاعر و پدر توکا و مانا نیستانی، کارتونیست‌های مطبوعاتی است. تخریب سنگ قبر پدر و مادر برادران نیستانی پس از این اتفاق افتاد که توکا نیستانی، سلسله کاریکاتورهایی از خاندان پهلوی منتشر کرد.
نخستین ارائه‌کننده اینترنت ماهواره‌ای در ایران: شرکت یاه‌کلیک وابسته به شرکت اماراتی یاه‌ست، قوانین سرزمینی ایران در حوزه خدمات ماهواره‌ای را پذیرفت و به این ترتیب، نخستین شرکتی خواهد بود که خدمات اینترنت ماهواره‌ای را در ایران ارائه خواهد کرد. جزئیات این قرارداد اعلام نشده است.
نقض حکم مدیر مسئول صراط نیوز: علی غفاریان، مدیر مسئول صراط نیوز خبر داد که حکم سه ماه و یک روز زندان او با استناد به یک فایل صوتی «مهم» نقض شده است. او نوشت «این فایل صوتی افشاگرانه به زودی در صراط نیوز منتشر شود تا مردم با پشت‌پردۀ نماینده‌های سوپرانقلابی آشنا شوند.» اشاره او به سید نظام‌الدین موسوی و سید محسن دهنوی، دو نماینده عضو هیئت رئیسه مجلس است.
شکایت نیلوفر حامدی از قاضی صلواتی: محمدحسین آجرلو، همسر نیلوفر حامدی، روزنامه‌نگار زندانی خبر داد که خانم حامدی از ابوالقاسم صلواتی، قاضی دادگاه انقلاب، شکایت کرده است. به نوشته آقای آجرلو، علت شکایت، «خودداری قاضی دادگاه انقلاب از آزادی نیلوفر حامدی در پایان یک سال بازداشت موقت» بوده است.
اعتراض برخی رسانه‌ها به سازمان برنامه و بودجه: مدیران ۶۶۴ پایگاه خبری و رسانهای در نامه‌ای به سازمان برنامه و بودجه نوشتند که بخش هنگفتِ بودجه مطبوعات سال ۱۴۰۲ تاکنون پرداخت نشده است. نویسندگان نامه هشدار دادند که تداوم این روند به تعطیلی رسانه‌ها می‌انجامد و موج عظیمی از نارضایتی فعالان و شاغلان رسانهای را برمی‌انگیزد.
همخوانی سه روزنامه‌نگار از زندان: الهه محمدی، نیلوفر حامدی و نسیم سلطان‌بیگی در یک تماس تلفنی از زندان اوین، آهنگ «سفرناک» را با خاطره حکیمی، خواننده این آهنگ، اجرا کردند. خاطره حکیمی ویدئوی این همخوانی را منتشر کرد و این ویدئو هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد. در بخشی از این همخوانی صدای تذکر اتومات سازمان زندان‌ها شنیده شد که می‌گفت: «این تماس از زندان اوین گرفته شده است.» در این ویدئو زنان زندانی به این صدا خندیدند و خاطره حکیمی سری به نشانه تاسف تکان داد.
درگذشت خالق مجله دنیای ورزش: بیژن رفیعی، بنیانگذار مجله «دنیای ورزش» دهم آذرماه در آمریکا درگذشت. او طرح انتشار مجله‌ای ورزشی در موسسه اطلاعات را در سال ۱۳۴۸ مطرح کرد و در نهایت ۱۶ شهریورماه ۱۳۴۹، اولین شماره مجله «دنیای ورزش» به سردبیری بیژن رفیعی منتشر شد.
از حبس تا ترور خبرنگاران
رای دادگاه برای «تجسس خصمانه» علیه ایران اینترنشنال: دادگاه کیفری مرکزی انگلستان، محمدحسین دوتایف، تبعه اتریش را به «اقدام تجسسی خصمانه» علیه شبکه ایران اینترنشنال محکوم کرد. در جریان برگزاری دادگاه، دادستان گفت که پیش از آقای دو تایف، افراد دیگری هم علیه شبکه ایران اینترنشنال کار تجسسی کرده بودند. دو تایف بهمن‌ماه گذشته در اطراف ساختمان پیشین ایران اینترنشنال بازداشت شد. او این اتهام‌ها را در دادگاه رد کرد و گفت که «بازیچه» قرار گرفته است.
طرح ترور دو مجری ایران اینترنشنال: شبکه خبری آی‌تی‌وی از طرح سپاه برای ترور فرداد فرحزاد و سیما ثابت، دو مجری ایران اینترنشنال خبر داد. براساس این گزارش، در ابتدا قرار بوده که خودرویی جلوی ساختمان ایران اینترنشنال منفجر شود که به دلیل حضور نیروهای امنیتی در محل، نقشه قتل این دو مجری جایگزین شد. آی‌تی‌وی مدعی شد که محمدرضا انصاری، فرمانده سپاه، طراح اصلی این نقشه بوده است.
شرق مجرم شناخته شد: مهدی رحمانیان، مدیرمسئول روزنامه شرق در اتهام «نشر مطالب خلاف واقع» مجرم شناخته شد. سخنگوی هیئت منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی با اعلام این خبر گفت که به باور برخی از اعضای هیئت منصفه و با استناد به توضیحات متهم «فقط ۵ درصد از ۱۲ هزار پاسخ‌دهنده به نظرخواهی شرق با الزام حجاب مخالف بودند، نه ۸۴ درصد.»
آبان ماه ۱۴۰۲، دادستان تهران در واکنش به تیتر نظرسنجی شبکه شرق با عنوان «مخالفت ۸۴ درصدی با الزام زنان به رعایت حجاب» از مدیر مسئول شرق شکایت کرد.
رکنا دو بار مجرم شناخته شد: پایگاه خبری رکنا به علت انتشار «خبر خلاف واقع» در پرونده داروهای خاص و «انتشار شایعات و مطالب خلاف واقع» در پرونده قتل داریوش مهرجویی مجرم شناخته شد.
سخنگوی هیئت منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی گفت که تیتر «قیمت داروهای سرطان در ۲۰ روز ۴ برابر شد، داروی ۸۵۰ تومانی ۳ میلیون شد!» در تاریخ ۲۸ مهرماه ۱۴۰۲ خلاف واقع بوده و مهدی ابراهیمی تازه محله، مدیرمسئول رکنا، نیز در دفاعیات خود پذیرفته که این خبر «سهوی» منتشر شده است.
به گفته سخنگوی هیئت منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی، مدیر مسئول پایگاه خبری رکنا همچنین به دلیل ارائه ندادن مستندات برای مطلبی با عنوان «قاتل داریوش مهرجویی کیست؟ باجناق‌ها آدمکش اجیر کردند!» به تاریخ ۲۷ مهر ۱۴۰۲، مجرم شناخته شد. هیئت منصفه، آقای ابراهیمی تازه محله را در هر دو مورد مستحق تخفیف ندانست.
خداحافظی مرضیه محمودی از روزنامه‌نگاری: مرضیه محمودی، روزنامه‌نگار اقتصادی اعلام کرد که تا پایان ماه آذر با کار رسانه و مجموعه تجارت نیوز خداحافظی می‌کند. او در حساب ایکس خود در این‌باره نوشت: «فشارها اینقدر زیاد شده که دیگه نمی‌شه کار روزنامه‌نگاری کرد.»
استعفای الناز محمدی از هم‌میهن: الناز محمدی، روزنامه‌نگار و خواهر الهه محمدی، روزنامه‌نگار در حبس، خبر داد که مجبور شده یک ماه پیش از روزنامه هم‌میهن استعفا کند. او در حساب ایکس خود نوشت: «مجبور شدم از گروه اجتماعی که با شوق زیاد تیرماه پارسال با الهه شکلش دادیم، برم. دلایل استعفام زیادن و ناگفته، بهتر.»
تشکیل پرونده برای میلاد علوی: میلاد علوی، روزنامه‌نگا، جزییاتِ اعلامِ جرم دادستان علیه خودش را در شبکه اجتماعی ایکس شرح داد. به گفته آقای علوی، پس از جان باختن آرمیتا گراوند، دو پرونده با عنوان‌های اتهامی «تبلیغ علیه نظام» و «نشر اکاذیب» برایش تشکیل شد که درنهایت برای اتهام نخست، قرار منع تعقیب صادر شد. این خبرنگار اما برای اتهام «نشر اکاذیب» مجرم شناخته شد و تعقیب کیفری آن به مدت شش ماه تعلیق شد.
حمله ماموران امنیتی به منزل یک روزنامه‌نگار در کرمانشاه: فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران ۲۸ آذرماه خبر داد که نیروهای امنیتی به منزل کیومرث امیری کله جویی، روزنامه‌نگار و نویسنده کرمانشاهی حمله کرده‌اند. براساس این گزارش، منزل آقای امیری بازرسی و دست‌نوشته‌ها و شماری از لوازم او توقیف شد.
اعلام جرم علیه روزنامه اعتماد: دادستانی تهران به دلیل انتشار «یک سند خیلی محرمانه» علیه روزنامه اعتماد اعلام جرم کرد. روزنامه اعتماد، پنجم آذرماه، گزارشی با عنوان «پشت پروژه حجاب‌بان‌ها» را منتشر و اعلام کرد که فعالیت حجاب‌بان‌ها براساس بخشنامه‌ای است که وزارت کشور در خردادماه ابلاغ کرده است. دادستانی در همان روز به این موضوع واکنش نشان داد و بدون اشاره به این بخشنامه گفت روزنامه اعتماد به صورت غیرقانونی محتوای یک سند خیلی محرمانه را منتشر کرد. یک روز پس از این، روزنامه توسعه ایرانی هم این بخشنامه را منتشر کرد و محرمانه دانستن این بخشنامه را «خودسرانه» خواند.
«وضعیت وخیم» یک خبرنگار گیلانی در بازداشت: محمد میرقاسم‌زاده، خبرنگار گیلانی، ششم آذر ماه بازداشت و کمی بعد خبرهایی مبنی بر ایست قلبی و وضعیت وخیم این روزنامه‌نگار در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. در واکنش به این گزارش‌ها، کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران نسبت به وضعیت آقای میرقاسم‌زاده در بازداشت ابراز نگرانی کرد و خواهان آزادی او و همه روزنامه‌نگاران زندانی شد. به نوشته کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، آقای قاسم‌زاده مشغول تحقیق درباره «فساد مالی یکی از نمایندگان استان گیلان در مجلس» بود.
درخواست «گزارشگران بدون مرز» برای آزادی دو خبرنگار: در واکنش به اجرای حکم زندان سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی، سازمان گزارشگران بدون مرز خواستار آزادی آنها در کنار دیگر روزنامه‌نگاران زندانی شد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی روزنامه‌نگارانی شجاعی هستند که مانند ۱۰ همکارشان به خاطر پوشش اعتراض‌ها زندانی شده‌اند.»
اعتراض نسیم سلطان‌بیگی ساعاتی قبل از رفتن به زندان: روزنامه هم‌میهن اول آذرماه، گزارشی درباره پرونده سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی، دو روزنامه‌نگار زندانی منتشر کرد که در آن، نسیم سلطان‌بیگی ساعاتی قبل از رفتن به زندان می‌گوید: «من یک خبرنگار اجتماعی هستم و درباره موضوعات اجتماعی مانند زنان کارتن‌خواب و کمبود دارو و مسائلی از این دست نوشته‌ام. این موضوعات کاملا اجتماعی است و متوجه نمی‌شوم که چرا این میزان از سختگیری نسبت به ما اعمال و چنین حکمی برایمان صادر شده است و من باید سه‌سال‌ونیم از عمرم را در زندان بگذرانم.»
پنج سال زندان برای یک روزنامه‌نگار در آمل: شایا شَهوَق، روزنامه‌نگار و گرافیست ساکن آمل به پنج سال حبس محکوم شد. شیما افکار، همسر این این روزنامه‌نگار با اعلام این خبر در اینستاگرام نوشت که اتهام‌های او «عضویت در گروه‌های معاند، اغوا و تحریک مردم به جنگ و کشتار، اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و توهین به رهبری» بوده است. آقای شهوق که ۲۸ شهریور ماه امسال بازداشت شده بود، ششم آذرماه به قید وثیقه دو میلیارد تومانی آزاد شد.
اجرای حکم تعلیقی کامیار فکور: محکومیت هشت ماهه کامیار فکور، روزنامه‌نگار و هنرمند آذرماه پایان یافت، او اما از زندان آزاد نشد. براساس گزارش‌ها، یک حکم دیگر آقای فکور که پیشتر تعلیق شده بود، به اجرا درآمده و او برای گذراندن دو سال حبس باید همچنان در زندان بماند. پیش از این، عرفان کرم‌ویسی، وکیل کامیار فکور خبر داد بود که درخواست اعاده دادرسی آقای فکور و همسرش، سروناز احمدی، رد شده است.
تشکیل پرونده برای مریم شکرانی: مریم شکرانی، خبرنگار شرق از تعیین وقت دادگاه به دلیل نوشتن از آرمیتا گراوند خبر داد. این روزنامه‌نگار با انتشار عکسی از ابلاغیه دادگاه در صفحه ایکس خود نوشت: «به دلیل نوشتن از آرمیتا گراوند پرونده‌ای برایم در شعبه ۱۶ دادسرای فرهنگ و رسانه تشکیل داده و با عنوان اتهامی نشر اکاذیب، علیه من کیفرخواست صادر کرده‌اند. پرونده برای رسیدگی به شعبه ۱۰۵۸ کیفری کارکنان دولت ارسال شده است.»
حبس و ممنوع‌‌کاری خبرنگار به خاطر یک توییت: سارا معصومی، روزنامه‌نگار به شش ماه حبس، دو سال محرومیت از خبرنگاری و ۱۵ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد. علی مجتهدزاده، وکیل خانم معصومی، با انتقاد از صدور چنین حکمی به دلیل انتشار یک توییت درباره آرمیتا گراوند، در حساب ایکس خود نوشت: «رای صادره قطعا قابل پذیرش نیست. در این میان سخنان قاضی صادر کننده حکم در جلسه رسیدگی و لحن تحقیر‌آمیز و سخن گفتن همراه با کنایه ایشان در جریان دادرسی هم باید از سوی مقامات عالی دستگاه قضا بررسی شود.»
آقای مجتهدزاده به «شبکه شرق» هم گفت «پرونده خانم معصومی برخلاف بسیاری دیگر از روزنامه‌نگاران که با اعلام جرم دادستان پس از جان باختن خانم آرمیتا گراوند کارشان به دادسرا کشید، به دادگاه انقلاب ارجاع شد.»
بازداشت هادی کسایی‌زاده: براساس گزارش‌ها، هادی کسایی‌زاده، روزنامه‌نگار و مدیرمسئول هفته‌نامه «میدان آزادی» ۲۸ آذرماه بازداشت شد. آقای کسایی‌زاده گزارش‌هایی درباره فساد اقتصادی و درآمد‌های بالای برخی مقامات نوشته بود. او همچنین چند روز پیش، پستی درباره دستمزد بالای مداحان در شبکه ایکس منتشر کرد که حالا حذف شده است؛ به نظر بازداشت او به این موضوع مربوط است.
اجرای حکم یک روزنامه‌نگار در زاهدان: سلطانعلی عابدی، روزنامه‌نگار و سردبیر پایگاه خبری «دیار عیار» برای تحمل یک سال حبس به زندان زاهدان منتقل شد. گفته می‌شود که او به دنبال شکایت بنیاد شهید و امور ایثارگران و به اتهام «نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی» محکوم به زندان شده است.
حذف یادداشت دنیای اقتصاد در اثر فشارها: محمدصادق عبداللهی‌پور از حذف لینک یادداشت خود در سایت روزنامه دنیای اقتصاد خبر داد و نوشت که به خاطر این مساله به دوستانش در روزنامه فشارهایی وارد شده است. او سپس متنِ کاملِ یادداشت‌اش با نام «دومینوی ناترازی در بانک‌های ادغامی» را در سایت ویرگول منتشر کرد.
شکایت مجلس از «رجانیوز»: مجلس شورای اسلامی از وبسایت رجانیوز به دلیل انتشار خبر کذب شکایت کرد. براساس اطلاعیه مجلس، وبسایت رجانیوز بارها ادعای دستکاری لایحه حجاب و عفاف از سوی هیئت رئیسه مجلس را مطرح کرده و تکذیبیه‌های مجلس در این‌باره را نیز نادیده گرفته است.
رسانه‌های افغانستان
درخواست برخورد با روزنامه‌نگاران ایرانی: در مقاله‌ای با عنوان «خطر تضعیف روابط کابل و تهران»، شاهدالله حقانی، مفتی نزدیک به طالبان، از «جبهه رسانهای» علیه طالبان انتقاد کرده و گفته ایران به یکی از «قطب‌های» این جنگ رسانهای تبدیل شده است. آقای حقانی می‌گوید «تشدید فعالیت‌های رسانهای از داخل خاک ایران» باعث نگرانی دولتمردان افغانستان شده است. او از مقامات حکومت ایران خواسته «رفتاری مسئولانه و قابل توجه در برخورد با رسانه‌ها و افراد» منتقد طالبان نشان دهند چرا که در غیر این‌صورت، دولت افغانستان در برخی از همکاری‌های امنیتی با ایران تجدید نظر می‌کند. در این مقاله به برخی همکاری‌های امنیتی میان طالبان و ایران مانند «تبادل اطلاعات حساس امنیتی» و «تحویل عوامل موساد به ایران» اشاره شده است. ترجمه این مقاله در کانال تلگرامی عیسی حسینی مزاری منتشر شده است.
بازداشت یک خبرنگار در قندهار: عبدالرحیم محمدی، خبرنگار محلی تلویزیون خصوصی «تمدن» در ولایت قندهار بازداشت شد. پس از گذشت ۹ روز، مرکز خبرنگاران افغانستان با ابراز نگرانی جدی و اعلام بی‌خبری از وضعیت آقای محمدی خواستار آزادی بدون قید و شرط این خبرنگار شد.
بازداشت یک خبرنگار در پروان: روح‌الله سنگر، خبرنگار محلی طلوع نیوز در ولایت پروان هنگام تهیه گزارش بازداشت شد. این خبرنگار دو روز بعد به قید ضمانت آزاد شد.
بازداشت یک خبرنگار پیشین: به گزارش رسانه‌های افغانستان، ضمیر ظهیر، خبرنگاری که یک سال پیش از روی کار آمدن طالبان، شغل خبرنگاری را رها کرده بود، بازداشت شد. دلیل بازداشت آقای ظهیر که به تازگی از ایران به افغانستان بازگشته، اعلام نشده است.
یک سال حبس برای مدیر مسئول رادیو نسیم: سلطان علی جوادی، مدیر مسئول رادیو نسیم در دایکندی به یک سال حبس محکوم شد. آقای جوادی ۲۱ آذرماه برای گذراندن محکومیت از زندان استخبارات طالبان، به زندان عمومی طالبان در ولایت دایکندی انتقال داده شد. اتهام او «نشر اخبار فساد اخلاقی و اداری این گروه [طالبان] به بیرون، همکاری با خبرنگاران و رسانه‌های بیرونی، بغاوت در مقابل حکومت امارت اسلامی طالبان و جاسوسی برای خارجی‌ها» عنوان شده است.
درخواست آزادی روزنامه‌نگاران: فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران و اتحادیه روزنامه‌نگاران مستقل افغانستان در بیانیه‌ای موج جدید سرکوب رسانه‌ها در افغانستان را محکوم کردند و خواستار آزادی تمامی روزنامه‌نگاران شدند. فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران در بخشی از این بیانیه گفت: «در صورت تداوم برخوردهای غیرقانونی با رسانه‌ها، جامعه رسانهای آسیب‌پذیر عملاً وادار به توقف کامل فرآیند اطلاع‌رسانی خواهد شد و به ساختار شکننده آزادی بیان در افغانستان آسیب جدی وارد می‌شود.»
جایزه برای دو خبرنگار زن: مینه حبیب و فتانه بیات، دو خبرنگار زنِ ساکن افغانستان، جایزه امسال حساسیت جنسیتی «لادلی» را دریافت کردند. جایزه لادلی در شهر بمبئی اهدا شد، این دو خبرنگار اما به دلیل محدودیت‌هایی که طالبان ایجاد کرده‌اند، نتوانستند به شهر بمبئی سفر کنند. براساس دستور طالبان، زنان اجازه ندارند بدون «محارم شرعی» سفر کنند.
وضعیت خبرنگاران زن: در یک جلسه اینترنتی با نام «وضعیت دسترسی به عدالت و آزادی بیان در افغانستان» که به میزبانی سازمان «رواداری» برگزار شد، فاطمه فیضی، یکی از سخنرانان گفت: «دسترسی خبرنگاران زن به مقامات قبلا هم مشکل بود، ولی وضعیت حالا بسیار دشوارتر است. رشته خبرنگاری برای زنان از دانشگاه حذف شده است. زنان اجازه سفر و کار با نهادهای بین‌المللی را ندارند. آسیب این وضعیت به زنان خبرنگار بسیار است.»
نشست رسانه‌های افغانستان در تبعید: نشست خبرنگاران و فعالان رسانهای افغانستان در برلین، ۲۳ آذرماه برگزار شد و حاضران درباره وضعیت خبرنگاران افغانستان و چگونگی احیای رسانه‌های افغانستان در تبعید صبحت کردند. به گزارش «اطلاعات روز» بیش از ۱۵۰ خبرنگار و فعال رسانهای افغانستان در این نشست حضور داشتند.
تبدیل دفتر رادیو به پایگاه نظامی: به گزارش «اطلاعات روز» بیش از دو سال است که طالبان، ساختمان یک رادیوی محلی در پنجشیر با نام «رادیو خراسان» را به پایگاه نظامی تبدیل کرده‌اند. براساس این گزارش، طالبان برخی از تجهیزات این رادیو را توقیف کردند و برخی دیگر را نیز از بین بردند.
گزارش‌های خبرساز
گزارشی با عنوان «مادران نفرین‌شده» نوشته پریسا هاشمی، هفتم آذرماه در پایگاه خبری دیده‌بان ایران منتشر شد. نویسنده گزارش به سراغ مادرانی رفته که در خانه‌های امن زنان تهران زندگی می‌کنند و مجبور شده‌اند کودکان حاصل از تجاوز را به دنیا بیاورند. شیما قوشه، وکیل و فعال حقوق زنان در این گزارش می‌گوید: «متاسفانه قانونگذار در مورد حاملگی ناشی از تجاوز کاملا ساکت است.»
محمد باقرزاده، خبرنگار اعتماد در گزارشی با عنوان «قصه زنی که شیفته فوتبال بود» زندگی و مرگ سحر خدایاری معروف به دختر آبی را در گفت‌وگو با خانواده و افراد آگاه از پرونده روایت می‌کند. در بخشی از گزارش، خانواده سحر در روایتِ تجربه بازداشت و زندان او در سال ۱۳۹۷می‌گویند: «سحر پس از آزادی آدمی دیگر شده بود، شب‌ها بيدار بود و سعی می‌كرد روزها بخوابد، روزانه به سختی چند جمله می‌گفت و به‌شدت كم حرف شده بود، غذا نمی‌خورد و اصلا علاقه‌ای نداشت درباره آن چهار شبانه‌روز چيزی بگويد.»
همزمان با مسدود شدن شماری از خیاطی‌های زنان به دستور طالبان، وبسایت اطلاعات روز، در گزارشی با عنوان «چرخ بقا» با برخی از آموزگاران و مسئولان مراکز آموزش خانگی زنان گفت‌وگو کرده است.
الهه رسا هم در گزارشی با عنوان «نبض در حالی خاموشی» وضعیت دشوار زنان خبرنگار در رسانه‌های حوزه غرب افغانستان را بررسی کرده است. یکی از خبرنگاران زن در این گزارش می‌گوید: «در دو سال اخیر حضور زنان در رسانه‌ها کم‌رنگ شده و در رسانه‌های محلی حضور گزارشگران، گوینده و مجری خیلی کم شده است، اما دخترانی‌که با قبول دشواری‌ها به کار خود ادامه داده‌اند نیز دلهره و هراس دارند که مبادا با نشر خبری مخالف ایده طالبان خطری متوجه‌شان شود.»
