وقایع‌اتفاقیه بهمن ۱۴۰۲: از حبس در تحریریه تا تجلیل قلم مقدس انقلابی

منصور واضحی 1402/12/04

وقایع‌اتفاقیه بهمن؛ از حبس در تحریریه تا تجلیل از قلم مقدس

فشار و رصد رسانه‌ها به دلیل انتخابات پیش‌ رو بیش از پیش شده و تهدیدها از هر سو روان است؛ از تلفن‌های ناشناس گرفته تا تماس نماینده رهبر و نمایندگان مجلس. روزنامه‌نگاران ایرانی در سال‌های اخیر بارها شاهد هجوم نیروهای امنیتی به تحریریه‌ها بودند، اما حبس در تحریریه و بازجویی در همان‌جا، رویه‌ای تازه است. ماموران امنیتی ۱۶ بهمن از ساعت دو بعدازظهر با هجوم به تحریریه وب‌سایت «فردای اقتصاد» برای بیش از ۴۸ ساعت ده‌ها خبرنگار را حبس کردند؛ حبسی که در نهایت به بازداشت چند نفر از اعضای تحریریه منجر شد. 

بعد از مرور مهم‌ترین وقایع رسانه، گزارش‌های خبرساز ماه را معرفی می‌کنیم. 

ایران، سومین کشور متضرر از قطع اینترنت: تحقیقات وب‌سایت تاپ‌تن‌ وی‌پی‌ان، وابسته به نت‌بلاکس، نشان می‌دهد قطع اینترنت بیش از ۹ میلیارد دلار برای اقتصاد جهان خسارت داشته است. ایران با حدود ۹۲۰ میلیون دلار زیان در رده سوم است. در سال ۲۰۲۳، حکومت‌‌های ۲۵ کشور در مجموع ۱۹۶ بار دسترسی به  اینترنت را قطع کرده‌اند. اینترنت ایران در این یک سال، نزدیک به ۲۲ روز قطع بوده است.

مسدود شدن «میزان» در ایکس: شبکه اجتماعی ایکس حساب کاربری خبرگزاری قوه قضاییه ایران را به دلیل «نقض قوانین در زمینه نفرت‌پراکنی» مسدود کرد. مهدی کشت‌دار، مدیرعامل میزان نوشت حساب این خبرگزاری «بدون هشدار و اخطار» بسته شده است. 

حذف نشان آبی و طلایی چند رسانه حکومتی: نشان آبی و طلایی چند رسانۀ وابسته به حکومت ایران مانند پرس‌تی‌وی، ایرنا، تسنیم، میزان، العالم و هیسپان‌ تی‌وی در شبکه اجتماعی ایکس حذف شد. «پروژه شفافیت فناوری» در تازه‌ترین گزارشش، ایکس را به نقض تحریم‌ها متهم کرده و گفته بود ایکس با دریافت پول اجازه داده است نهادهای تحت تحریم ایالات متحده در این شبکه حساب‌‌های ویژه و ممتاز داشته باشند. 

تحریم به خاطر تهدید خبرنگاران: بریتانیا و آمریکا به دلیل طرح ترور کارکنان ایران‌اینترنشنال و فعالان خارج از کشور، تحریم‌های جدیدی را علیه تهران وضع کرد. ایران‌اینترنشنال به نقل از وزیر خارجه بریتانیا نوشت: «شماری از اعضای واحد ۸۴۰ سپاه پاسداران که در توطئه قتل سیما ثابت و فرداد فرحزاد نقش داشتند، هدف این تحریم‌ها هستند.»

مصوبه‌ای علیه پلتفرم‌های خارجی: براساس مصوبه جدید شورای ملی فضای مجازی ایران، دسترسی به پلتفرم‌هایی همچون اینستاگرام با «پوسته حکمرانی‌پذیر» امکان‌پذیر می‌شود. جزئیات این مصوبه هنوز منتشر نشده است؛ براساس آنچه در خبرگزاری‌ها آمده، تنظیم‌گران موظف هستند «امکان فنی برای دسترسی کاربران به خدمات مفید خارجی را در قالب‌های حکمرانی‌پذیر بررسی کنند.» مشخص نیست حکمرانی‌پذیر و پوسته به چه معناست؛ اما به نظر  طرحی شبیه به «تلگرام طلایی»، بعد از فیلتر تلگرام، خواهد بود.

کاهش شدید فروش روزنامه‌: رییس اتحادیه صنف فروشندگان جراید تهران از کاهش فروش روزنامه خبر داد و گفت سود فروش هم کم شده است. به گفته او، تورم و گرانی در کنار کاهش فروش روزنامه سبب شده تعداد کمتری سراغ شغل کیوسک‌داری بروند. 

تاکید وزیر کشور بر «امیدآفرینی» رسانه‌ها: وزیر کشور در دیداری با مدیران مسئول روزنامه‌های اصلاح‌طلب از رسانه‌ها خواست در جامعه امیدآفرینی کنند. او با اشاره به انتخابات پیش‌رو گفت: «وظیفه ملی، دینی و انقلابی ما این است که مردم را به مشارکت دعوت کنیم.»

سه برابر شدن بودجه صداوسیما:  بودجه سال ۱۴۰۳ سازمان صداوسیما ، ۲۴ هزار میلیارد تومان تعیین شد. مخالفان با انتقاد از بی‌کیفیتی برنامه‌ها و کاهش مخاطب از این تصمیم انتقاد کردند و موافقان گفتند در جنگ رسانه‌ای، صداوسیما باید تقویت شود. 

کاهش «چشمگیر» مخاطبان صداوسیما: به گزارش  روزنامه فرهیختگان  تعداد مخاطبان صداوسیما کاهش «چشمگیری» داشته است. برنامه‌هایی مانند «سیدخندان» با حدود ۷ درصد، «پاورقی» حدود ۷ درصد، «بگو بخند» حدود ۸ درصد، «سرنخ» با کمتر از دو درصد و «خوش‌نمک» با حدود ۶ درصد، از کم‌بیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون هستند.

۲۰۰ شبکه تلویزیونی برای انتخابات: ابراهیم رئیسی، بیستم بهمن‌ماه ۲۰۰ شبکه تلویزیونی را برای تبلیغات انتخابات مجلس افتتاح کرد. قرار است این شبکه‌ها از سوم تا نهم اسفندماه در اختیار نامزدهای انتخاباتی باشند. هزینه تبلیغات در این شبکه‌ها پنج تا ۱۵۰ میلیون تومان است.

«رسانه‌ها منویات رهبری را محقق کنند»: لطف‌الله دژکام، نماینده رهبر در استان فارس از رسانه‌ها خواست تلاش کنند «منویات رهبری» در انتخابات پیش‌رو محقق شود. به گفته او «مشارکت قوی، انتخاب اصلح، سلامت و امنیت انتخابات» از منویات رهبر در انتخابات مجلس است. 

«اطلاعات جعلی» در گزارش حمله موشکی سپاه: پس از حمله موشکی سپاه به اربیل و کشته شدن پیشرو دیزایی، تاجر ساکن اربیل، رسانه‌های اصولگرا او را جاسوس اسراییل معرفی کردند. عکسی از آقای دیزایی در کنار یک خاخام یهودی منتشر و ادعا شد در این دیدار افسران موساد حضور داشته‌اند. اما این تصویر در شبکه‌های اجتماعی راستی‌آزمایی و اعلام شد عکس‌ها جعلی هستند. کانال تلگرامی صابرین‌نیوز، نزدیک به اصولگرایان، جعل این تصاویر را تایید کرد و نوشت: «برخی‌ها با این فتوشاپ به اعتبار عملیات موفق سپاه خدشه وارد می‌کنند.»

گزارش‌های متناقض ایران از حمله اسراییل: پس از حمله اسراییل به  منطقه سیده زینبِ دمشق، سایت تسنیم از کشته و زخمی شدن شماری در حمله به یک مرکز مستشاری ایران در این منطقه خبر داد. اما سفیر ایران در سوریه با رد حمله به مرکز مستشاری در حساب ایکس خود نوشت هیچ شهروند یا مستشار ایرانی کشته نشده‌. 

جایزه روزنامه‌نگاران «تراز انقلاب»: دومین دوره جایزه «قلم مقدس» ۱۴ بهمن‌ برگزار و از پنج روزنامه‌نگار اصولگرا قدردانی شد. حسین شریعتمداری، مدیرمسئول کیهان، عبدالله گنجی مدیر سابق جوان، کاظم انبارلویی، سردبیر رسالت، پیام تیرانداز مدیر عامل فارس و مسعود شجاعی طباطبایی گرافیست، به عنوان روزنامه‌نگاران «تراز انقلاب» معرفی شدند. سعید ارکان‌زاده، مدیرمسئول مجله بازخورد با انتقاد از این جایزه نوشت: «روزنامه‌نگاری شغل مقدسی نیست و روزنامه‌نگاران هم قلم مقدس در دست ندارند. روزنامه‌نگاری یک حرفه معمولی است با اصولی حرفه‌ای ….»

اعتراض انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی به فارس: انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران اعلام کرد خبرگزاری فارس، عکس‌های بازی ایران و ژاپن را سرقت کرده است. به گفته این انجمن عکس‌هایی که متعلق به عکاسان و رسانه‌های دیگر بوده به نام «مهدی زارع» و با واترمارک خبرگزاری فارس منتشر شده است. مهدی زارع، عکاس این خبرگزاریِ نزدیک به سپاه و رئیس کمیته عکاسان ورزشی است. 

عکاس فارس بالای تیر چراغ‌ برق: خبرگزاری فارس ۲۲ بهمن‌ماه، تصویری از خبرنگارش در لردگان ‌اصفهان منتشر کرد که برای عکاسی از مراسم سالگرد انقلاب بالای تیر چراغ برق رفته است. بسیاری در واکنش به این عکس، از ضرورت امنیت جانی هنگام کار نوشتند. 

هراس نماینده رهبر از «غول رسانه»: رسول فلاحتی، نماینده رهبر ایران در رشت گفت «رسانه به عنوان ابزاری برای تغییر و تحول در دست دشمن قرار دارد.» به گفته او، غول رسانه با نیرنگ مک‌دونالد، اتحاد جماهیر شوروی را منحل کرد و نشان داد حتی می‌تواند از موشک‌های دوربرد، هواپیما‌های بمب‌افکن و پهپاد‌ها هم خطرناک‌تر باشد.

اشاره خیابانی به سانسور در تلویزیون: پس از باخت تیم فوتبال ایران به قطر، جواد خیابانی در برنامه تلویزیونی «سلام صبح بخیر» از فدراسیون و نبود امکانات انتقاد کرد. ژیلا صادقی، مجری برنامه چند بار از او خواست آب بنوشد، خونسرد باشد. جواد خیابانی در واکنش به مجری گفت: «بگذار حرفم رو بزنم. گوشیت رو بردار... گوشی توی گوششه! نمی‌شه دیگه! تهیه‌کننده هم اونور خطه و داره می‌گه که چی بگی.» 

گزارش فارس از اینفلوئنسرها: فارس در گزارشی با عنوان «اینفلوئنسرها، ظرفیتی که دو دستی تقدیم دشمن شد» نوشت: «دولت‌های ما به این شکل از رسانه‌داری عادت دارند که مثل ۲۰ سال پیش یک سریال ماه رمضانی بسازند و بالای ۸۰ درصد بیننده داشته باشند.» در این گزارش آمده است: «حتی بعد از اتفاقات ۱۴۰۱ به فکر راه‌اندازی یک ساختار نبودیم در حالی که اینفلوئنسرها می‌توانند زبان گویای حاکمیت ما باشند.»

حذف یک خبر انتخاباتی: خبر ایرنا درباره تایید صلاحیت فقط یک نفر در حوزه انتخابیه خراسان جنوبی، واکنش‌برانگیز شد. بسیاری گفتند این کار برای بی‌ر‌قیب شدن ابراهیم رئیسی در انتخابات خبرگان است. با بالا گرفتن بحث‌ها، ایرنا به فاصله یک روز خبر را حذف کرد.  

پاسخ «سربالا» به خبرنگار: ویدیوی برخورد کاظم زعفرانچی‌لر، عضو شورای شهر تبریز با یک خبرنگاربازتاب‌ گسترده‌ای داشته است. خبرنگار از او می‌پرسد «چند وقت است که می‌خواهیم با شما مصاحبه کنیم اما از در پشتی رفت‌و‌آمد می‌کنید.» آقای زعفرانچی‌لر جواب می‌دهد: «حتما لازم است که از در پشتی استفاده می‌کنم، ورود خروج ما را هم شما کنترل می‌کنید! باید بابت آن به شما جواب پس دهم؟! اینکه از کدام در می‌روم به شما ربط دارد؟! به خودم مربوط است!»

سانسور بدن دوست دختر رونالدو: همشهری آنلاین عکس جشن تولد ۳۹ سالگی رونالدو را منتشر و البته باسن شریک زندگی او را سانسور کرد. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی این شیوه سانسور را به مضحکه گرفتند. در نهایت همشهری آنلاین عکس سانسور شده را حذف کرد. 

تبریک واکنش‌برانگیز دو رییس‌جمهوری: ابراهیم رئیسی در حساب ایکس خود، سال نو را به رییس‌جمهوری چین تبریک گفت و رییس‌جمهوری چین هم از او تشکر کرد. این موضوع که ایکس در هر دو کشور فیلتر است، از چشم کاربران منتقد دور نماند.

هک خبرگزاری مجلس: دو وب‌سایت مجلس شورای اسلامی و خبرگزاری خانه ملت هک و از دسترس خارج شدند. گروه «قیام تا سرنگونی» با پذیرفتن مسئولیت این هک، اعلام کرد به سرورهای مجلس نفوذ کرده است. این گروه سندهایی مانند نامه‌ها و مکاتبات و فهرست حقوق نمایندگان را منتشر کرد که روابط عمومی مجلس آنها را «دستکاری شده» خواند. 

ممنوعیت ورود خبرنگاران به مجلس: یک روز پس از هک وب‌سایت‌های مجلس، جلسه علنی مجلس شورای اسلامی بدون حضور خبرنگاران برگزار شد. گفته شد به دلیل «اختلال در برخی سامانه‌های داخلی مجلس» امکان ورود خبرنگاران وجود ندارد. 

طرح وزارت ارشاد برای مجوز تبلیغاتی: مدیرکل تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد اعلام کرد براساس یک طرح جدید، کانال‌ها و حساب‌هایی با بیش از پنج هزار دنبال‌کننده باید برای فعالیت تبلیغاتی مجوز بگیرند.

روح‌الله خمینی، شاه و رسانه‌ها: روزنامه هم‌میهن، شانزدهم بهمن‌ماه، عکس اول خود را به دیدار حسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، با مدیران ارشد صداوسیما اختصاص داد و به نقل از او نوشت «رژیم شاه، رسانه را نمی‌شناخت و سقوط کرد» اما روح‌الله خمینی «به درستی قدرت رسانه آن روز را شناخت و از آن به بهترین شکل استفاده کرد.»  

اذان مدیرکل مطبوعات وسط سخنرانی: بیست‌و‌چهارمین نمایشگاه رسانه‌های ایران، یکشنبه ۲۹ بهمن ماه افتتاح شد و تا دوم اسفندماه ادامه داشت. در مراسم سخنرانی افتتاحیه وزیر ارشاد، به دلیل همزمانی سخنرانی‌ با اذان ظهر، از مدیرکل مطبوعات خواست  پشت تریبون اذان بگوید. 

سومین دادگاه اتوبوس خبرنگاران: زینب رحیمی، خبرنگار محیط زیست، درباره سومین جلسه رسیدگی به پرونده اتوبوس خبرنگاران نوشت: «برای چندمین بار با ادله توضیح دادیم مدیران ستاد احیای دریاچه ارومیه در مرگ مهشاد و ریحانه مقصرند.» اتوبوس خبرنگاران تیرماه ۱۴۰۰ در راه بازدید از دریاچه ارومیه واژگون شد. علاوه بر مرگ مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی، ۲۱ خبرنگار دیگر مجروح شدند. وکیل خبرنگاران گفته منتظر رای دادگاه بدوی است. 

سانحه رانندگی برای دو خبرنگار: به گزارش رسانه‌های محلی، چند روز مانده به بهمن‌ماه، دو خبرنگار در سیستان و بلوچستان تصادف کردند که یکی از آنها جان باخت. رضا دادور، خبرنگار و تصویربردار برنامه‌های تلویزیونی درگذشت و نسرین میرشکاری هم مجروح شد.

 

پایان «من‌ و تو»: ۱۱ بهمن شبکه تلویزیونی من ‌و تو در لندن پس از ۱۳ سال تعطیل شد. این موضوع بازتاب گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای داشت. کیوان عباسی، مدیر شبکه برای اولین‌بار در یک مصاحبه طولانی به سوال‌های زیادی درباره شیوه شکل‌گیری من‌وتو و انتقادها از آن پاسخ داد

ادعای «فروش آرشیو» صداوسیما به من ‌و تو: خسرو صادقی بروجنی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر، ادعا کرد مهدی میرسلیم، پسر مصطفی میرسلیم، وزیر اسبق ارشاد، به اتهام فروش آرشیو صدا و سیما به شبکه من ‌و تو در بند ۸ زندان اوین و هم‌سلول او بوده است. مصطفی میرسلیم قبلا گفته بود پسرش به اتهام ارتباط با سازمان مجاهدین خلق در زندان است. کیوان عباسی،‌ مدیر شبکه من ‌و تو،‌ در مصاحبه اخیرش گفته بعضی از شرکت‌های مستندساز که به آرشیو صدا و سیما دسترسی داشته‌اند، تصاویر قدیمی را به این شبکه فروخته‌اند. 

همبستگی خبرنگاران ایرانی با خبرنگاران فلسطینی: بیش از سه هزار و ۵۰۰ خبرنگار ایرانی در بیانیه‌ای با خبرنگاران فلسطینی همدلی و همدردی کردند. در متن بیانیه در وب‌سایت وزارت ارشاد آمده است: «حضور گسترده و فعالیت بی‌نظیر فعالان رسانه‌های فلسطین، یکی از شاخصه‌های پیروزی در عملیات توفان‌الاقصی بوده است.»

انتقاد از شیوه انتشار اخبار تتلو: بهمن بابازاده، روزنامه‌نگار موسیقی، گفت روند انتشار اخبار درباره تتلو، خواننده رپ بازداشت شده «خطرناک» است: اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی و عمدتا در حال هدایت جریان خبری به سمت «اعدام» و «مفسد فی‌الارض»، رفتاری خارج از مشی روزنامه‌نگاری و اصول حرفه‌ای خبری است.

شروع کار اکو نگار: سایت اکو نگار یازدهم بهمن‌ماه به مدیرمسئولی حامد شمس کارش را شروع کرد. قرار است این وب‌سایت، خبرهای اقتصادی را با تمرکز بر بخش خصوصی پوشش دهد. در مراسم افتتاحیه این سایت، عباس عبدی، روزنامه‌نگار، حسن نمکدوست، استاد ارتباطات و شماری از اعضای اتاق بازرگانی حضور داشتند

خبرنگاری که به رشوه پاسخ رد داد: مژگان جمشیدی، خبرنگار محیط زیست، نوشت که ۱۳ سال پیش یک مقام محیط زیست به او پیشنهاد رشوه داد تا دیگر این روزنامه‌نگار از تخلفاتش ننویسد. به گفته خانم جمشیدی، یک واحد مسکن مهر در پردیس پیشنهاد شده بود، اما او نپذیرفت. او نوشت: «حالا بعد ۱۵ سال استقلال؛ دنبال کانکسم تا زندگیمو انبار کنم. دیگه امکان اجاره مسکن ندارم! اما پشیمون نیستم.»

خداحافظی فرهاد فرزاد از رویداد۲۴: فرهاد فرزاد، روزنامه‌نگار، از وب‌سایت خبری رویداد۲۴ خداحافظ کرد. او با اعلام این خبر در ایکس نوشت: «تجربه بسیار بزرگی بود این مدت؛ هرچند هزینه‌های به دست آوردن این تجربه بسیار سنگین بود.» آقای فرزاد از اردیبهشت ۹۷ تا دی‌ماه ۱۴۰۲ سردبیر رویداد۲۴ بود. 

خداحافظی سعید برآبادی از روزنامه‌نگاری: سعید برآبادی، روزنامه‌نگاری که در رسانه‌هایی مانند شرق، هم‌میهن و تجارت‌نیوز نوشته، از روزنامه‌نگاری خداحافظی کرد. او نوشت: «بعد از سال‌ها مقاومت، صبوری و مبارزه با بی‌پولی و ناامیدی و ناامنی شغلی، از حرفه روزنامه‌نگاری خداحافظی کردم و از امروز با بایوی «روزنامه‌نگار سابق» در خدمت شما هستم.»

درگذشت ایرج جمشیدی، روزنامه‌نگار اقتصادی: روزنامه‌نگار کهنه‌کار اقتصادی در ۷۴ سالگی درگذشت. آقای جمشیدی پیش از انقلاب عضو گروه «مطالعات مارکسیستی» بود که دو نفرشان، خسرو گلسرخی و کرامت‌الله دانشیان، اعدام شدند. پس از انقلاب نیز روزنامه‌های تاثیرگذاری مانند اخبار اقتصاد، ابرار اقتصادی و آسیا را راه انداخت. از او به دلیل نقش برجسته‌اش در گسترش و رواج «رپورتاژ آگهی» تمجید و هم‌زمان انتقاد شده است. مرگ این روزنامه‌نگار قدیمی، واکنش بسیاری از روزنامه‌نگاران را برانگیخت و شمار زیادی از خاطرات خود با او نوشتند

محدودیت، ممنوعیت، محکومیت

حبس خبرنگاران «فردای اقتصاد»: ۱۶ بهمن‌ماه، ماموران نهادهای امنیتی، شماری از خبرنگاران «فردای اقتصاد» را با خود بردند و بقیه را ساعت‌ها در ساختمان روزنامه زندانی کردند. ماموران همچنین تلفن‌ها و لپ‌تاپ‌های خبرنگاران را توقیف کردند و اجازه ندادند آنها تا شب ۱۷ بهمن از ساختمان خارج شوند. خانواده‌های خبرنگاران تمام شب را مقابل دفتر این رسانه گذراندند. علی میرزاخانی، سردبیر فردای اقتصاد مدتی بعد آزاد شد، اما بهزاد بهمن‌نژاد، علی تسنیمی، مهرداد عسگری و نیکان خبازی همچنان در بازداشت هستند. خبرگزاری میزان بدون نام بردن از این رسانه اعلام کرد بازرسی از محل فردای اقتصاد هیچ ارتباطی با فعالیت خبرنگاری و رسانه‌ای نداشته است.

بازداشت مهدی افشارنیک: این خبرنگار اقتصادی هفته دوم بهمن‌ماه بازداشت شد. خبرگزاری میزان بدون اشاره به نام او اعلام کرد بازداشت این خبرنگار «به دلایل کاملا مغایر با فعالیت خبرنگاری و رسانه‌‌ای» بوده است. به گفته نزدیکان آقای افشارنیک، او بدون دسترسی به وکیل و  ملاقات با خانواده همچنان در بازداشت است. 

نسرین حسنی راهی زندان شد: نسرین حسنی، روزنامه‌نگار ساکن بجنورد، پس از مراجعه به شعبه دوم اجرای احکام، بازداشت و برای گذراندن دوران محکومیت به زندان بجنورد منتقل شد. او در یک ویدیو، با اعلام این خبر گفت «‌هفت ماه زندان در برابر هزینه‌هایی که مردم در سال ۱۴۰۱ و سال‌های گذشته داده‌اند، چیزی نیست. امیدوارم ثمره‌ تمام خون‌ها، زندان‌ها، بازداشت‌ها و احضارها را همه‌ ملت با هم ببینیم.» چند روز بعد، دادگاه تجدیدنظر استان خراسان شمالی، حکم یک سال حبس این روزنامه‌نگار زندانی را برای پرونده‌ای دیگر تایید کرد

زندان و تبعید پریسا صالحی: روزنامه‌نگار و دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد نوشت به اتهام تبلیغ علیه نظام به یک سال حبس، دو سال ممنوع‌الخروجی، دو سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی و دو سال تبعید به زنجان محکوم شده است. او با انتقاد از «انسان‌زدایی از معترضان و به‌ویژه زنان» نوشت قاضی دادگاه گفته تبعیدش کرده تا «تحت نظر بزرگترهای فامیل ارشاد و اصلاح شود».

جزای نقدی برای مدیر مسئول اعتماد: حکم شش ماه حبس بهروز بهزادی به خاطر انتشار بخشنامه محرمانه حجاب به بیست میلیون تومان جزای نقدی تبدیل شد. آذرماه وزارت کشور از مدیر مسئول اعتماد برای انتشار این بخشنامه شکایت کرد.

روزنامه شرق «مجرم سزاوار تخفیف»: با شکایت پلیس اطلاعات فرماندهی انتظامی تهران بزرگ از روزنامه شرق،‌ این روزنامه در دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شد، اما هیات منصفه مدیرمسئول شرق را مستحق تخفیف دانست. روزنامه شرق ۱۶ آذرماه امسال در یادداشت «چه کسانی به جای زنانی که بلیت دارند وارد ورزشگاه شدند»، نوشت ماموران به سمت زنان گازاشک‌آور شلیک کرده و آنها را کتک زده است. پلیس با اعلام کذب بودن این گزارش  از شرق شکایت کرد.

روزنامه جمله مجرم شناخته شد: دادگاه مطبوعات، مدیرمسئول روزنامه جمله را به اتهام «افترا، نشر اکاذیب و پخش شایعات به قصد تشویش اذهان عمومی و توهین به مقامات دولتی» مجرم شناخت. روزنامه جمله مرداد گذشته، گزارشی در نقد سازمان محیط زیست منتشر کرد. مدیرمسئول جمله در همان شماره سجاد انجم‌شعاع، مدیرعامل صندوق ملی محیط زیست را به فساد اخلاقی متهم کرد که باعث شکایت آقای انجم‌شعاع شد. 

پرونده شکایت خانه مطبوعات خوزستان: محمد داس‌مه، وکیل دادگستری خبر داد پرونده شکایت خانه مطبوعات و انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست استان خوزستان علیه «پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس بهبهان» به اتهام تهدید بهداشت عمومی و آلایندگی به کارشناس رسمی ارجاع شد. به گفته او، شاکیان پرونده اسناد مهم و قابل توجهی به دست آورده‌اند. 

اعلام جرم علیه شهرزاد همتی: دادستانی تهران علیه شهرزاد همتی، دبیر گروه جامعه روزنامه شرق اعلام جرم کرد. در اطلاعیه دادستانی تهران نام این خبرنگار نیامده؛ اما خبرگزاری فارس در گزارشش عکس «استوری» خانم همتی را منتشر کرده که در سحرگاه اعدام چهار شهروند کرد نوشته بود: «خوابم نمی‌بره. یعنی چند دقیقه دیگه چهار نفر از ما کم می‌شن؟» به گفته دادستانی تهران، برای این خبرنگار پرونده قضایی تشکیل شده و باید در دادگاه از خود دفاع کند.

روزنامه‌نگار مازندرانی به زندان رفت: ارسلان رسولی عمارلویی، روزنامه‌نگار باسابقه ساکن کلاردشت، هفتم بهمن‌ماه، راهی زندان شد. او به اتهام «توهین به رهبری» به ۶ ماه حبس محکوم شده است.

سه سال زندان برای برگزاری کارگاه کتابخوانی: دادگاه انقلاب غزاله زارع، روزنامه‌نگار و پژوهشگر، را به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «تشکیل گروه و دسته‌جات، با هدف برهم زدن امنیت کشور» به سه سال حبس محکوم کرد. شرکت در «پنج جلسه کارگاه تحلیل کتاب» از جمله دلایل صدور حکم برای این شهروند ساکن خرم‌آباد اعلام شده است. 

تفهیم اتهام خبرنگار کُرد: پخشان عزیزی، زندانی سیاسی، روزنامه‌نگار و مددکار اجتماعی به «عضویت در جمعیت‌های معارض کشور» متهم شد. خانم عزیزی از  سیزدهم مردادماه تا زمان انتشار این گزارش از حق دسترسی به وکیل و تماس با خانواده محروم و در بازداشت است.

وضعیت نامشخص ساوالان: ابراهیم رشیدی روزنامه‌نگار مشکین‌شهری، با نام مستعار ساوالان، از دی ماه تا کنون در وضعیت نامشخصی در بازداشت به سر می‌برد. به گفته برادر این خبرنگار، با وجود صدور قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی، قاضی دستور آزادی موقت را به بهانه ناقص بودن پرونده صادر نمی‌کند.

جزای نقدی برای خبرنگار کرمانی: منصور ایرانپور، خبرنگار ساکن کرمان که به تازگی آزاد شده است، در پرونده‌ای جدید به  اتهام «افترا» به پرداخت ۷ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد

احضار یک خبرنگار در پیرانشهر: آوات مام سلیم، خبرنگار ساکن پیرانشهر، به اداره اطلاعات احضار، بازجویی و پس از چند ساعت آزاد شد

توقیف لوازم خبرنگار در گرگان:  ماموران امنیتی بعد از حمله و بازرسی خانۀ الهه رمضان‌پور، خبرنگار ساکن گرگان، دست‌نوشته‌ها، لپ‌تاپ و تلفن‌همراه این روزنامه‌نگار را توقیف کردند. 

بازداشت به خاطر تولید محتوا در اینستاگرام: پلیس تهران اعلام کرد ۷۲ نفر را به خاطر انتشار «محتوای مبتذل» و «شبکه اشاعه‌دهنده فساد و فحشا» در اینستاگرام،بازداشت کرده است. در پلیس در این اطلاعیه از پلمب یک شرکت تبلیغاتی به دلیل «تولید و انتشار محتوای هنجارشکنانه و منافی عفت در فضای مجازی» خبر داد.   

«نامه دولت» برای سانسور خبرهای دلار: مجتبی رحیمی، خبرنگار، از «فشار بر خبرنگاران و رسانه‌ها برای سانسور خبرها» درباره قیمت دلار خبر داد و نوشت: «اخیرا دولت در نامه‌ای از رسانه‌ها خواسته درباره دلار «اخبار التهاب‌آفرین و حساسیت‌زا» منتشر نکنند.»

ممنوعیت انتشار نظرسنجی درباره انتخابات: خبرآنلاین هشتم بهمن ماه به نقل از یک منبع ناشناس خبر داد «انتشار هر نوع نظرسنجی درباره انتخابات، خلاف مصوبه است» و نوشت  «معلوم نیست» به کدام مصوبه استناد شده و «چرا تا کنون به رسانه‌ها ابلاغ رسمی نشده» است. خبرآنلاین یک‌روز قبل نتایج یک نظرسنجی دولتی دربارۀ میزان مشارکت در انتخابات پیش‌رو را منتشر کرده بود که بعد از تماس تلفنی حذفش کرد.

حمله به خبرنگاران در تورنتو: دو شهروند ایرانی‌ به خبرنگارانی که برای پوشش کمپین میلاد محمدی به تورنتو رفته بودند، حمله کردند. این مردان ابتدا به میلاد محمدی به دلیل نبودن آرم شیر و خورشید روی پرچمش اعتراض می‌کنند و پس از آنکه متوجه حضور خبرنگاران رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور می‌شوند، با پرخاشگری به آنها حمله می‌کنند. 

شکایت مجلس از هفته‌نامه ۹‌دی: مجلس شورای اسلامی از هفته‌نامه ۹‌ دی، به مدیرمسئولی حمید رسایی، به دلیل انتشار خبرهای «کذب و اصرار به برجسته‌‌سازی دروغ» شکایت کرد. در آخرین‌ روزهای دی‌ماه، این هفته‌نامه یادداشت‌هایی در انتقاد از محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس منتشر کرده بود. 

شکایت استانداری چهارمحال از فعالان رسانه‌ای: روزنامه محلی دیده‌بان زاگرس از فشار استانداری چهارمحال و بختیاری بر فعالان رسانه‌ای این استان خبر داد. این روزنامه در یادداشتی کوتاه با تیتر «زهر چشم استانداری چهارمحال بختیاری از فعالان رسانه‌ای در آستانه انتخابات» بدون اشاره مستقیم، درباره موج شکایت‌های مسئولان، از رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای نوشت. 

محکومیت دو رسانه در دادگاه مطبوعات: مدیران مسئول خبرگزاری‌های برنا و نشریه میدان آزادی در دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شدند. اتهام هادی کسایی‌زاده مدیرمسئول میدان آزادی، انتشار سند محرمانه و اتهام مدیر مسئول خبرگزاری برنا «نشر اکاذیب و مطالب خلاف واقع» اعلام شده بود. 

رسانه‌های افغانستان

ممنوعیت تصویربرداری از نشست‌ها در قندهار: مرکز خبرنگاران افغانستان خبر داد که به دستور والی طالبان در قندهار، عکاسی و تصویربرداری در نشست‌های رسمی و غیررسمی این ولایت ممنوع شده است. براساس تصویری که مرکز خبرنگاران افغانستان منتشر کرده، والی طالبان در قندهار، ضررِ تصویربرداری را از فایده‌اش بیشتر دانسته و به مقامات این ولایت دستور داده که گزارش‌های کاری خود را به شکل نوشتاری و صوتی منتشر کنند.

بازداشت و آزادی سه روزنامه‌نگار در کابل: در هفته سوم بهمن‌ماه، سه روزنامه‌نگار در کابل بازداشت شدند. احسان‌الله اکبری، دستیار دفتر خبرگزاری کیودو ژاپن، عبدالحق حمیدی مدیر آژانس خبری گردش اطلاعات و احمد جواد رسولی مالک این رسانه، سه روزنامه‌نگاری هستند که در روزهای گذشته بازداشت و پس از چند روز آزاد شدند. 

بازداشت و آزادی خبرنگار خامه‌پرس: منصور نیک‌مل، خبرنگار خبرگزاری خامه‌پرس روز جمعه ۲۷ بهمن‌ماه بازداشت و دو روز بعد آزاد شد. گفته می‌شود دلیل بازداشت او مصاحبه با زنی است که حجاب مورد نظر طالبان را رعایت نکرده بود. 

محکومیت خبرنگار افغان در روسیه: کبرا حسنی، روزنامه‌نگار اهل افغانستان و همراهانش به دلیل عبور «غیرقانونی» از مرز روسیه به دو سال زندان محکوم شدند. به گزارش خامه‌پرس، پس از بازگشت طالبان در سال ۱۴۰۰، این روزنامه‌نگار مجبور به ترک افغانستان شد.

در روزهای گذشته‌ بسیاری نگران اخراج این خبرنگار از روسیه بودند. درنهایت دادگاهی در سن‌پترزبورگ، حکم اخراج او از روسیه را لغو کرد

«کتک زدن» خبرنگار در دفتر والی: به گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان، سیف‌الله کریمی، خبرنگار محلی در ولایت سمنگان پس از احضار به دفتر والی بازداشت شد و در حین بازداشت کتک خورده است. او دو روز بعد آزاد شد

بازداشت یک خبرنگار در غزنی: خادم حسین احمدی، مسئول رادیو جاغوری یک روز پس از بحث با ماموران امر به معروف و نهی از منکر بر سر مسئله حجاب، احضار و بازداشت شد

پایان فعالیت نَی در افغانستان: نَی، نهاد حمایت‌کننده رسانه‌های افغانستان اعلام کرد به‌طور موقت فعالیت‌هایش را متوقف می‌کند. به گفته رئیس اجرایی نَی، این تصمیم به دلیل «وضعیت سیاسی و شرایط نامساعد افغانستان» گرفته شده است. نی از سال ۱۳۸۴ در زمینه‌هایی مانند آموزش و حمایت حقوقی از خبرنگاران فعالیت می‌کرد. 

«به نگرانی‌های رسانه‌ها اولویت بدهید»: همزمان با نشست سازمان ملل متحد درباره افغانستان، مرکز خبرنگاران افغانستان از سازمان ملل و نمایندگان جامعه بین‌المللی خواست «به نگرانی‌ها و مشکلات رسانه‌ها و خبرنگاران افغانستان به طور جدی توجه کنند.»

گزارش‌های خبرساز

شادی مکی، خبرنگار هم‌میهن در گزارش «طرد سالمندان به دلیل فقر» ماجرای رها کردن سالمندان در پارک‌ها، پاتوق‌های مواد مخدر و مراکز بهزیستی را روایت می‌کند. گزارش خانم مکی، «فقر مالی،‌ مشکلات معیشتی و نبود مسکن مناسب» را از عوامل مهم رها کردن سالمندان معرفی می‌کند و احتمال می‌دهد که این پدیده افزایش یابد. 

فاطمه باباخانی، دبیر منابع طبیعی و انرژی «پیام ما» در گزارش «فریاد از بی‌نفسی» سه‌شنبه‌های اعتراضی اراک را مرور می‌کند. یکی از شهروندان اراک در این گزارش می‌گوید اعتراض را تا قطع مازوت‌سوزی و تعطیلی این نیروگاه ادامه می‌‌دهیم.

مریم احمدی‌فر، خبرنگار هم‌میهن در گزارشی با نام «مدارس خودمختار»، آموزش در مدرسه‌های مسجدمحور را بررسی کرده است. در بخشی از گزارش آمده است: «برخی رسانه‌ها این مراکز را مدارس یاغی نامیده‌اند؛ مدارسی که هدف‌شان، عصیان در برابر نظام تعلیم و تربیت رسمی است.»

بنفشه سام‌گیس، خبرنگار اعتماد در گزارش «خسارت نشئگی» از وضعیت مصرف انواع مواد مخدر در استان‌های کشور می‌گوید. براساس این گزارش، الگوی اعتیاد در ایران در هفت سال گذشته کاملا تغییر کرده؛ ميزان مصرف ترياک به ‌شدت كاهش يافته و جای آن را هروئين و شيشه گرفته است.

مجید خاکپور، خبرنگار «شهرآرا نیوز» در مستند ویدیویی «زخم‌ باز» فاجعه انفجار قطار نیشابور، مرگبارترین حادثه ریلی تاریخ کشور، را مرور کرده است. ۱۷ سال پس از این حادثه، آقای خاکپور به روستای دهنو هاشم‌آباد نیشابور رفته و روایت‌های «جگر‌سوز» روستاییان را ثبت کرده است. یکی از بازماندگان می‌گوید: «بزرگترها مردند، کوچکترها مردند، بچه‌های کوچیک هم مردند. نمی‌دونم این چه چیزی بود که همه را به کشتن داد. ما هیچی از دنیا نفهمیدیم. به عرض ۱۰ دقیقه همه را کشت.»

خبرگزاری خامه‌پرس در گزارشی به چالش‌های اقتصادی رسانه‌ها و تاثیر آن بر خبرنگاران زن می‌پردازد. براساس این گزارش، رسانه‌ها پس از بازگشت طالبان دچار مشکلات اقتصادی شده‌اند که سختی‌های زیادی را برای خبرنگاران، به‌ویژه خبرنگاران زن ایجاد کرده است. زنان خبرنگار در این گزارش می‌گویند که ناچار شدند شغل خود را ترک کنند یا با حقوق پایین، کارهای زیادی انجام دهند.

الهه رسا، خبرنگار رسانه رخشانه در گزارشی تحقیقی افشا کرده حساب‌های متعلق به زنان در شبکه اجتماعی ایکس، که به طور گسترده از طالبان حمایت می‌کنند، جعلی هستند. در این گزارش ادعا شده هیچ زنی پشت این حساب‌ها نیست و هدف طالبان از این کار، ارایه‌ «اطلاعات نادرست» است. 

دوره‌ها